بازنگری در رویکردهای نوآورانه برای آموزش ارزش های دینی-اخلاقی در مدارس متوسطه

آموزش و پرورش در دوران بلوغ فکری و شکل گیری هویت دانش آموزان، یعنی در مقطع متوسطه، نقشی حیاتی در پرورش ابعاد وجودی آنان، به ویژه در حوزه ارزش های دینی-اخلاقی، بر عهده دارد. در این مرحله حساس، دانش آموزان در حال تفکر انتقادی درباره جهان پیرامون خود و درونی کردن نظام های ارزشی هستند. اثربخشی آموزش ارزش ها در این دوره نیازمند رویکردهایی است که بتواند با پیچیدگی های این مقطع رشدی همسو بوده و فراتر از انتقال صرف اطلاعات، به پرورش تفکر، استدلال اخلاقی و کاربرد عملی ارزش ها در زندگی روزمره بپردازد. در حالی که رویکردهای سنتی ممکن است عمدتا بر انتقال مفاهیم و احکام تاکید داشته باشند، "رویکردهای نوآورانه" به دنبال درگیر کردن فعال دانش آموزان، استفاده از روش های تعاملی، و ارتباط دادن ارزش ها با تجربیات زیسته آنان هستند. این مقاله مروری با هدف بازنگری در رویکردهای نوآورانه برای آموزش ارزش های دینی-اخلاقی در مقطع متوسطه و تحلیل راهبردها و اصول مطرح شده در ادبیات پژوهشی مرتبط، نگارش شده است. با اتکا به منابع موجود که به مبانی، اصول و روش های آموزش اخلاقی و دینی پرداخته اند، این مقاله به بررسی رویکردهایی نظیر بحث و گفتگوهای فلسفی (مانند P۴C)، آموزش مبتنی بر کاربرد و عمل، ادغام ارزش ها در سراسر برنامه درسی، و استفاده از روایت و الگوهای رفتاری می پردازد. نتایج بررسی نشان می دهد که رویکردهای نوآورانه در آموزش ارزش های دینی-اخلاقی در متوسطه زمانی موثرند که بر تفکر انتقادی، استدلال اخلاقی، و فرصت های واقعی برای تمرین و کاربرد ارزش ها تاکید داشته باشند. این رویکردها باید با در نظر گرفتن ویژگی های رشدی دانش آموزان در این مقطع و با هدف پرورش افرادی خودآیین در تصمیم گیری های اخلاقی، و نه صرفا پیروان قواعد، طراحی شوند. سرمایه گذاری بر آموزش و توانمندسازی معلمان در استفاده از این رویکردهای نوین، کلید موفقیت در ارتقای اثربخشی آموزش ارزش های دینی-اخلاقی در مدارس متوسطه است.

کلیدواژه ها:

آموزش دینی-اخلاقی ، ارزش ها ، متوسطه ، رویکردهای نوآورانه ، تربیت اخلاقی