آینده پژوهی هویت دینی در ایران با رویکرد تحلیل لایه ای علت ها (CLA)"

هویت دینی در جامعه ایران به عنوان یکی از ابعاد اساسی فرهنگ و زیست اجتماعی، همواره تحت تاثیر تحولات تاریخی، اجتماعی و جهانی قرار داشته است. در دکترین جمهوری اسلامی، هویت دینی جایگاهی ویژه دارد و مساله اصلی، چگونگی تحول و استمرار آن تحت تغییرات اجتماعی، فرهنگی و جهانی است. این پژوهش با رویکرد تحلیلی-توصیفی، وضعیت هویت دینی در ایران را بررسی کرده و پیامدهای آن را در آینده ترسیم کرده است. یافته ها نشان می دهد که هویت دینی تحت تاثیر عواملی مانند فردگرایی، تغییر سبک زندگی، کاهش نقش نهادهای دینی، جهانی شدن، فناوری های نوین و مشکلات اقتصادی دچار تحول شده و این تغییرات در سطوح کاهش پایبندی، تغییر سبک زندگی، تقلیل نقش دین در عرصه عمومی و ظهور نگرش های جدید به دین نمایان است.با استفاده از تحلیل لایه ای علت ها (CLA)، چهار سناریو برای آینده هویت دینی ارائه شده است: تلفیق دین با فناوری تحت عنوان دین دیجیتال؛ فروپاشی هویت دینی و تبدیل دین به مسئله ای فردی و فرهنگی؛ دوام دین با تغییرات جزئی به عنوان محور فرهنگی؛ و نقش فعال نگهبانان ارزش ها در حفظ و ترویج هویت دینی. پیشنهادهای پژوهش شامل تقویت آموزش دینی، توجه به معیشت و تقویت عقلانیت دینی همراه با حفظ مناسک است. بازنگری در پارادایم هویت دینی و تقویت بنیان های اعتقادی و اخلاقی می تواند هویت دینی را در برابر چالش های نوظهور مقاوم کرده و زمینه ساز زیستی دینی پایدار و معقول باشد.

کلیدواژه ها:

آینده پژوهی ، هویت دینی ، تحلیل لایه ای علت ها (CLA) ، ایران