عرفان و نگارگری: تاثیر آداب و اندیشه های عرفان اسلامی حکمای صفوی در مفاهیم نگارگری مکتب تبریز دوم

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 57

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISLART-21-56_008

تاریخ نمایه سازی: 16 اردیبهشت 1404

چکیده مقاله:

آداب از اصول طریقت تصوف بود. حفظ آداب، محک میزان عیار مریدان در پای­بندی به تصوف و متعاقبا پاسداشت سنت رسول و ائمه به شمار می­آمد. در اندیشه­ صوفیان، ­برای هر رفتاری، آداب خاصی حاکم بود که اعمال آن آداب، نقش مهمی در رد و قبول صوفیان در حلقه اهل تصوف داشت. عمل به آداب در حقیقت پروانه بقای صوفی در کسوت اهل تصوف بود و تخطی از آن منجر به خروج ازدایره صوفیان می شد. انتقال صحیح آداب نیز از اهم موضوعاتی بوده است که در ادوار گوناگون ذهن مشایخ تصوف را مشغول و مشوش می داشت، زیرا خاستگاه آداب آیات، احادیث، روایات، سنت و سیره پیامبر و معصومین بود و هرگونه قصور در عمل و نقل آن، فروگذاشت جانب حرمت این مقدسات تصور می شد و خطایی نابخشودنی به شمار می­آمد. در این پژوهش پس از بیان تعاریف و اهمیت «ادب» در متون عرفانی، نشان داده می شود که آداب مختلف چه تفاوت هایی باهم داشته­اند؟ این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی پرداخته شده است. واژه­ «ادب» در آغاز بار معنایی محدود، اشرافی و انحصاری داشت اما نفوذ اسلام و شیوع تصوف سبب تحول و توسعه­ و سرانجام تعالی معنایی «ادب » گردید. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که مشایخ بزرگی چون عین القضات، عزیزالدین نسفی و مولانا به جنبه باطنی آداب بیش از جنبه­ ظاهری آن نظر داشته­اند و از این رو نسبت به مراعات ظاهر آداب جانب تساهل را گرفته­اند؛ حال آنکه صوفیان دیگری چون باخرزی، سهروردی و کاشانی نسبت به بیان آداب از کوچک ترین نکته­ای دریغ نکرده و جوانب احتیاط را رها نکرده­اند. اندیشه های عرفانی دوره صفوی در نگارگری مکتب دوم تبریز نیز نمود واضحی یافته است.اهداف پژوهش:بررسی عرفان اسلامی از جنبه آداب.بررسی تاثیر متقابل عرفان اسلامی و هنر نگارگری اسلامی (مکتب دوم تبریز).سوالات پژوهش:آداب در عرفان اسلامی چه چیزهایی هستند؟تاثیر عرفان اسلامی بر هنر نگارگری اسلامی چیست؟

نویسندگان

علی حیات

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهیدباهنر کرمان، کرمان، ایران.

محمدرضا صرفی

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهیدباهنر کرمان، کرمان، ایران

عنایت الله شریف پور

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهیدباهنر کرمان، کرمان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آقاخانی، جلیل. (۱۳۹۱). «نگاهی اجمالی به اوج عرفان ادبی مولانا». ...
  • ابوالمفاخر، یحیی. (۱۳۸۳). اورادالاحباب و فصوص الآداب، باخرزی. به کوشش ...
  • اسپرهم، داوود و رستگار، مرضیه. (۱۳۹۵). «نقد آداب طعام در ...
  • اصفهانی، ابومنصور. (۱۳۷۲). «آداب متصوفه و حقایق ها و اشارات ...
  • انزابی نژاد، رضا. (۱۳۷۶). نواخوان بزم صاحبدلان (گزیده کشف الاسرار ...
  • انصاری قمی، ناصرالدین. (۱۳۷۸). غررالحکم و دررالکلم. قم: علوم حدیث ...
  • انصاری، خواجه عبدالله. (۱۳۶۰). صد میدان. به اهتمام قاسم انصاری، ...
  • حافظ، شمس الدین محمد. (۱۳۷۳). دیوان غزلیات حافظ شیرازی. به ...
  • حسن بن احمد عثمانی، ابوعلی. (۱۳۸۸). رساله قشیریه. با تصحیحات ...
  • خرم شاهی، بهاءالدین. (۱۳۷۸). حافظ نامه. تهران: انتشارات علمی و ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۸۹). ارزش میراث صوفیه. تهران: امیر کبیر ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۹۰). جستجو در تصوف ایران. تهران: امیر ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۹۰). سر نی. تهران: علمی ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۹۲). شعر بی دروغ، شعر بی نقاب. ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله. (۱۳۸۶). کلیات سعدی. تهران: کتاب پارسه ...
  • سهروردی، شیخ شهاب الدین. (۱۳۹۲). عوارف المعارف. به اهتمام قاسم ...
  • عطار نیشابوری، فری الدین محمدابراهیم. (۱۳۸۰). تذکره الاولیا. به تصحیح ...
  • عین القضاه همدانی، محمدبن علی بن الحسن. (۱۳۸۶). با مقدمه ...
  • کاشانی، عزالدین محمودبن علی. (۱۳۸۹). مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه، ...
  • لوییس، دین. (۱۳۸۵). مولانا: دیروز تا امروز، شرق تا غرب، ...
  • معین، محمد. (۱۳۸۰). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر ...
  • مولانا، جلال الدین محمد. (۱۳۸۷). مثنوی معنوی. شرح و توضیح ...
  • نسفی، عزیزالدین بن محمد. (۱۳۹۰). الانسان الکامل. با پیشگفتار هانری ...
  • هجویری، علی بن عثمان. (۱۳۸۳). کشف المحجوب. با مقدمه، تصحیح ...
  • نمایش کامل مراجع