بررسی تطبیقی خیار رویت از دیدگاه فقه شافعی و فقه امامیه

خیار رویت، اختیار فسخ یا پذیرش معامله در مواقعی است که شخص، مبیع را ندیده خریده است؛ با گسترش خرید و فروش های اینترنتی در عصر حاضر خیار رویت کاربردی تر از گذشته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی با تطبیق دیدگاه های فقهای شافعیه و امامیه در رابطه با این نوع معامله، به این یافته ها رسیده که جمهور فقهای امامیه، بنا بر روایات و اجماع و حدیث نفی ضرر، بر صحت بیع غائب موصوف و استفاده از خیار رویت، رای داده اند؛ اما در مذهب شافعیه دو قول متفاوت وجود دارد، شافعی در قول مشهورش، از بیع غائب به علت غرری بودن آن منع و بر عدم صحت آن به ادله روایی نظیر نهی از بیع غائب به ناجز استناد کرده است، اما در قول قدیم که بسیاری از فقهای شافعیه نیز آن را پذیرفته اند و بیع غائب را جایز دانسته و به آیه و روایاتی در این زمینه استناد کرده اند. در شروط و ثبوت خیار رویت و فوریت آن، به طورکلی مابین فقهای هر دو فرقه اتفاق نظر وجود دارد؛ اگر چه اقوال مخالفی نیز در این زمینه وجود دارد. در کل بیع غائب و خیار رویت با رعایت شرایط آن جایز و مجزی است.

کلیدواژه ها:

فقه امامیه ، بیع غائب ، خیار رویت ، جواز ، فقه شافعی.