تحلیل ظرفیت ماده ۴۸ طرح مسئولیت بین المللی دولت ها در رویه دیوان بین المللی دادگستری با تاکید بر دعوای نیکاراگوئه علیه آلمان

عملیات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و واکنش نظامی شدید اسرائیل در نوار غزه، سرآغاز تحولاتی دوگانه در حقوق بین­ الملل شد. از یک سو، نقض فاحش قواعد حقوق بین ­الملل توسط اسرائیل، موجب ایراد لطمات جدی بر پیکره نظم برساخته کنونی حقوقی بین المللی بود و در مقابل، طرح دعوای افریقای جنوبی علیه اسرائیل و نیکاراگوئه علیه آلمان نزد دیوان بین ­المللی دادگستری، پویایی مستمر و توسعه حقوق بین الملل را مطرح کرد؛ این دعاوی بر مبنای ظرفیت ماده ۴۸ طرح مسئولیت بین ­المللی دولت­ها مطرح شده­ است و به طور خاص، دعوای اخیر حائز نکات قابل تاملی ناظر بر شرایط طرح دعوای مسئولیت در برابر نقض تعهدات عام ­الشمول حقوق بین­ الملل محسوب می­شود. نتایج مطالعات راجع به ظرفیت ماده مزبور پیرامون نقض تعهدات عام الشمول در قالب رویه قضایی دیوان نشان می­دهد که نیکاراگوئه با طرح دعوا در رابطه با بخش مشخصی از تعهدات عام ­الشمول، گامی رو به جلو در راستای حمایت از جامعه بین ­المللی برداشته است.

کلیدواژه ها:

تعهدات عام الشمول ، تعهدات عام الشمول معاهداتی ، استناد به مسئولیت ، دولت غیرزیاندیده ، دیوان بین المللی دادگستری