بررسی ساختار گوشه های مدال دستگاه های نوا و بیات اصفهان در ردیف سازی میرزا عبدالله

گوشه ،کوچک ترین قسمت مستقل ردیف موسیقی است که به سه دسته مدال، ملودیک و متریک تقسیم می شود. گوشه های مدال، آن دسته از گوشه هایی هستند که دارای دانگ یا ترکیب دانگ مستقل اند. همچنین، این تیپ از گوشه ها دربرگیرنده گوشه های غیرمدال (متریک و ملودیک) نیز هستند. از آنجایی که گوشه های مدال دارای الگویی مشخص بوده و به صورت مستقل عمل می کنند و چهارچوب یا بدنه اصلی هر دستگاه را در ردیف موسیقی تشکیل می دهند؛ از این رو، آگاهی یافتن از ساختار مدال هریک از این نوع گوشه ها امری ضروری می نماید؛ چراکه با توجه به اهمیت و جایگاه گوشه های مدال در ردیف موسیقی، این تیپ از گوشه ها مهم ترین نقش را در امر بداهه نوازی و ملودی پردازی نسبت به انواع گوشه های دیگر چون ملودیک و متریک ایفا می کنند. روش تحقیق در این مقاله توصیفی و تحلیلی است. همچنین داده ها و اطلاعات نیز براساس تحقیقات میدانی نویسنده اول در دوران دانشجویی مقطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته نوازندگی موسیقی ایرانی، همچنین کتاب های تالیفی وی در این راستا با نظارت فنی نویسنده دوم گردآوری شده است. گوشه های مدال، مهم ترین انواع گوشه ها در هریک از دستگاه های ردیف موسیقی هستند؛ تاآنجاکه بعضی از گوشه-های مدال علاوه بر نقش آفرینی در ساخت ملودی، دارای وظیفه مدگردانی و تغییر مایه از دستگاهی به دستگاه دیگر نیز هستند. بنابراین، می توان گفت شناخت و درک هر دستگاه در ردیف موسیقی مستلزم شناخت انواع گوشه ، به خصوص گوشه های مدال در آن دستگاه است.