معناشناختی عناصر نور و آب در قرآن و بازتاب آن در معماری اسلامی

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 111

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

BCIA01_049

تاریخ نمایه سازی: 14 اردیبهشت 1404

چکیده مقاله:

قرآن به عنوان کتاب مقدس اسلام از عناصر طبیعی مختلف به عنوان استعاره برای انتقال معانی معنوی استفاده می کند. در میان این عناصر، نور و آب دارای ارزش نمادین قابل توجهی هستند که اغلب نشان دهنده پاکی، هدایت و رحمت الهی هستند. در معماری اسلامی، این عناصر نه تنها در قالبهای زیبایی شناختی، بلکه در تجارب معنوی مورد نظر درون فضاها نیز تجلی می یابند. شناخت معناشناسی نور و آب در قرآن، مطالعه اصول معماری اسلامی را غنی می سازد. مساله اصلی این مطالعه مروری، چرائی اهمیت معنایی نور و آب در قرآن و چگونگی انعکاس این مفاهیم در شیوه های معماری اسلامی بود. این مطالعه با استفاده از روش شناسی مرور کیفی، آیات قرآنی مرتبط را که در مورد نور و آب بحث می کند، مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. این روش شامل بررسی ادبیات جامع مباحث الهیات، زمینه های تاریخی، و تحلیل های معماری است که تفاسیر و کاربردهای این عناصر را در معماری اسلامی برجسته می کند. مطالعات موردی سازه های قابل توجه، مانند مساجد و فضاهای عمومی اسلامی، با اهداف نشان دادن بازنمایی های عملی این مضامین مورد بررسی قرار می گیرند. یافته ها نشان داد که نور اغلب با دانش و راهنمایی مرتبط است، در حالی که آب نماد زندگی و پاکی است. سازه های کلیدی مانند مسجد سلطان احمد و الحمرا نشان می دهند که چگونه نور طبیعی و ویژگی های آب در طراحی ادغام شده اند تا این معانی را منعکس کنند. قرارگیری استراتژیک پنجره ها، حیاط ها با آب نماها و سطوح انعکاسی محیطی هماهنگ را ایجاد می کند که تفکر معنوی و اجتماع را پرورش می دهد. این مطالعه نشان داد که معناشناسی نور و آب در قرآن به شدت بر معماری اسلامی تاثیر می گذارد. با درک معانی معنوی این عناصر، معماران و طراحان می توانند فضاهایی ایجاد کنند که تجربه عبادت را افزایش داده و ارزش های اسلامی را منعکس کنند. تحقیقات آینده می تواند تالقی این عناصر را با شیوه های معماری معاصر در جهان اسلام بیشتر بررسی کند.

نویسندگان

زهرا حسین نژاد

استادیار، عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه علم و فرهنگ

عاطفه نوین

دانشجوی دکتری تاریخ تحلیلی تطبیقی هنر اسلامی، مدرس گروه ارتباط تصویری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس