بررسی روانشناختی تاثیر محیط و فضای آموزشی بر شیوه یادگیری دانش آموزان

با توجه به تاثیر پذیری دانش آموزان در کلاس درس از بسیاری از عوامل مختلف و میزان بازدهی که این تاثیر پذیری در روند یادگیری مباحث درسی دارند، لذا ما به یکی از عوامل اثر گذار که تاثیر محیط و فضای آموزشی بر شیوه یادگیری دانش آموزان است توجه کرده و در مورد آن پژوهشی انجام داده ایم. یادگیری یکی از عالی ترین جلوه ها و ویژگی های انسان به شمار می آید که اهمیت آن در رشد آدمی بسی فراتر از چشم انداز اندیشه های او است. (شفیعی، شریف زاده، ۱۳۹۹). این پژوهش به بررسی عمیق و جامع تاثیر عوامل محیطی و فضاهای آموزشی بر فرایندهای یادگیری دانش آموزان از دیدگاه روانشناسی می پردازد. محیط آموزشی، به عنوان بستری پویا و چندوجهی، شامل دو دسته عوامل اصلی است: عوامل فیزیکی (مانند نور، صدا، دما، رنگ، تهویه، چیدمان کلاس، مبلمان، تجهیزات آموزشی و ایمنی) و عوامل روانی-اجتماعی (مانند روابط بین دانش آموزان، روابط معلم و دانش آموز، فرهنگ مدرسه، احساس تعلق، امنیت روانی، حمایت اجتماعی، انتظارات و باورهای معلمان و جو عاطفی کلاس). این عوامل، به طور پیوسته و در تعامل با یکدیگر، بر ابعاد مختلف یادگیری دانش آموزان، از جمله فرایندهای شناختی (توجه، تمرک ز، حافظه، حل مسئله، خلاقیت)، ابعاد عاطفی (انگیزه، اضطراب، استرس، خلق و خو) و رفتارهای اجتماعی (تعاملات، مشارکت، همکاری) تاثیر میگذارند. همچنین این پژوهش با اتخاذ رویکردی میانرشته ای، از نظریهها و یافته های حوزههای مختلف علمی، از جمله روانشناسی محیط، روانشناسی تربیتی، علوم شناختی، معماری و طراحی فضاهای آموزشی بهره میبرد. در این راستا، نظریه های مرتبط با تاثیر محیط بر رفتار انسان، نظریههای یادگیری شناختی و اجتماعی، و همچنین پژوهشهای تجربی در زمینه تاثیر فضاهای آموزشی بر عملکرد تحصیلی و رفتاری دانش آموزان مورد بررسی قرار میگیرند. این مقاله با بررسی جامع و دقیق پژوهش ها و نظریههای مرتبط با روانشناسی محیط، روانشناسی تربیتی و علوم شناختی، به بررسی تاثیر عوامل محیطی و فضاهای آموزشی بر شیوه یادگیری دانش آموزان می پردازد. هدف این مقاله، ارائه درکی عمیقتر از چگونگی تاثیر محیط بر یادگیری و ارائه پیشنهادهایی عملی برای ایجاد محیطهای آموزشی موثرتر و سازنده تر است. در این راستا، به بررسی تاثیر عوامل فیزیکی و روانی-اجتماعی محیط آموزشی بر ابعاد مختلف یادگیری، از جمله فرایندهای شناختی، عاطفی و رفتاری دانش آموزان پرداخته می شود. همچنین، نقش طراحی فضاهای آموزشی در بهبود یادگیری و ارتقاء کیفیت نظام آموزشی مورد بحث قرار میگیرد.

کلیدواژه ها:

روانشناختی ، محیط ، یادگیری ، دانش آموزان ، فضای آموزشی