تحلیل روانشناختی دعای هفتم صحیفه سجادیه

در عصر حاضر، فقدان آرامش روانی و گسترش اضطراب های فردی و اجتماعی، بشر را با بحرانهایی عمیق مواجه ساخته است. در این میان، آموزههای دینی همواره به عنوان سرچشمه ای زالل برای التیام روح و تقویت سلامت روان شناخته شدهاند تا انسان را در برابر سختیها مقاوم ساخته و او را به ساحت آرامش و اطمینان قلبی رهنمون سازند. پژوهش حاضر، با رویکردی تحلیلی -توصیفی، به بررسی ابعاد روانشناختی، معرفتی و معنوی دعای هفتم صحیفه سجادیه، با هدف ارتقاء سلامت روان و آرامش درونی انسان میپردازد. یافته های پژوهش نشان میدهد که این دعا با تاکید بر توکل به خداوند، پذیرش دشواری ها، خودآگاهی، کنترل نفس و تقویت اراده، چهارچوبی جامع برای مقابله با چالشهای روانی و دستیابی به آرامش درونی ارائه میدهد. بر اساس تحلیل روان شناختی، این دعا شامل سه راهبرد مهم مقابلهای است: مقابله مسئله مدار (توکل و تفویض امور به خداوند متعال)، مقابله هیجانمدار (کاهش اضطراب از نیایش و ارتباط قلبی با خداوند) و مقابله معنوی (پذیرش واقعیتهای هستی و معنایابی در رنج ). این آموزهها، با مبانی روان شناسی معاصر، بهویژه نظریات مقابله با استرس، تنظیم شناختی هیجانات، درماندگی آموخته شده، امید، دلبستگی ایمن و پذیرش و تعهد، همراستا بوده و می توانند در درمان اختلالات روانی به کار گرفته شوند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که دعا و نیایش، نهتنها به عنوان یک عمل عبادی، بلکه به مثابه مکانیسمی موثر در بهداشت روان، تقویت عزت نفس، افزایش احساس امنیت درونی و تعادل روحی عمل میکند و مسیری مطمئن برای رهایی از اضطراب و دستیابی به آرامش پایدار فراهم میآورد. ازاینرو، بهره گیری از تعالیم این دعا، میتواند راهگشای پژوهش های میانرشته ای در حوزه دین و روانشناسی بوده و در تدوین الگوهای نوین درمانی و راهبردهای معنویت درمانی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

تحلیل روان شناختی ، صحیفه سجادیه ، دعا ، توکل ، تابآوری ، آرامش روان ، معنادرمانی