تحلیل شبکه مضامین دعای عهد به منظور کشف الگوی زیست منتظرانه

چکیده از جمله مهم ترین متون حدیثی به جای مانده از امامان معصوم، ادعیه ایشان است که غالبا رویکرد آن­ها برآورده کردن نیازهای انسانی است. در این میان، در حوزه مهدویت، دعای عهد منقول از امام صادق(ع) ، نقش تعیین­کننده­ای در ترسیم سبک زندگی مهدوی دارد. اگرچه بسیاری از محققان نسبت به دعای مذکور، اهتمام ورزیده­اند، اما آنچه تاکنون مطرح شده، بیش­تر ناظر به شرح و تفسیر آن بوده است. در این پژوهش، تلاش شده است، با استفاده از روش تحلیل محتوایی، با استخراج کمی داده­ها، فراوانی واژگان کلیدی، مضامین اصلی و مضامین فرعی یا نقاط تمرکز دعای عهد، الگوی زیست منتظرانه معرفی شود. در این راستا از مجموع ۱۵ فراز دعای عهد، ۱۲ عنوان کلیدی و کلی و ۵۰ موضوع فرعی استخراج شده است. با «طبقه بندی» جهت گیری ها برای دست یابی به «مقوله»های تحقیق روشن شد که از ۱۲ موضوع اصلی استخراج شده، ۳۰ مجموعه (۶۰ درصد) به موضوع سبک زندگی مهدوی، ۱۲مجموعه (۲۴درصد) به موضوع امام شناسی و ۸ مجموعه (۱۶ درصد) نیز به مسئله خداشناسی اشاره دارند. بر این اساس با توجه به این که زیست منتظرانه در متن دعا از کمیت بیش­تری برخوردار است، می­توان آن را محوری­ترین موضوع دعای عهد قلم داد کرد و این نشان دهنده برجسته بودن بعد شناختی این دعای ارزشمند است.

کلیدواژه ها:

دعای عهد ، خداشناسی ، امام شناسی ، زیست منتظرانه ، مهدویت