تاثیر منابع عرفان اسلامی بر شکلگیری علوم روانشناسی: واکاوی تاریخی

امروزه علوم انسانی نقش مهمی در ساماندهی نظام اجتماعی ایفا می کنند. وجود ریشه ها و زمینه های دینی در علوم انسانی غیرقابل انکار است و می توان تاثیر ادیان مختلف بر علومی مانند روانشناسی را به روشنی بیان نمود. در این مقاله سعی نموده ایم تا تاثیر دیدگاه های اندیشمندان اسلامی در باره نفس، خودشناسی و کسب معرفت را بر علوم روانشناسی مورد بررسی قرار دهیم. در اسلام توجه به ابعاد غیرمادی انسانی و تلاش برای رشد و تربیت انسان از بعد روح و روان بسیار مورد توجه بوده است. از سویی نیز دستگاه های شناختی مانند عرفان و تصوف به نحوی روی همین موضوع تمرکز داشته اند. مطالعات نشان می دهد بنابر منابع متعدد تاریخی دستاوردهای دینی در اسلام توانسته است روی روانشناسی به عنوان یک علم مدرن تا حدی تاثیر داشته باشند. برخی نظریات اولیه علم روانشناسی از نگرش هایی که اندیشمندان اسلامی داشته اند اخذ شده و برخی دیگر نیز تحت تاثیر منابع اسلامی بوده است. بطوریکه می توان آشنایی اندیشمندان غربی با عرفان اسلامی را هم یکی از دلایل توجه مکاتب علمی غرب در پرداختن به علومی مانند روانشناسی قلمداد نمود.

کلیدواژه ها:

علوم اسلامی ، عرفان ، روانشناسی ، علم النفس ، خودشناسی