مدیریت شهری و تقویت مشارکت های مدنی

در دهه های اخیر، رشد شتابان شهرنشینی و پیچیدگی مسائل شهری، ضرورت بازنگری در شیوه های مدیریت شهری را دوچندان کرده است. در این راستا، مشارکت های مدنی به عنوان یکی از مولفه های کلیدی در ارتقای کیفیت حکمرانی محلی و پایداری شهری مورد توجه قرار گرفته اند. مدیریت شهری نوین دیگر صرفا فرآیندی از بالا به پایین نیست، بلکه با جلب مشارکت شهروندان، سازمان های مردم نهاد و سایر کنشگران مدنی، به دنبال ایجاد بسترهایی برای تصمیم گیری های مشارکتی، پاسخ گویی بیشتر و افزایش حس تعلق اجتماعی است. این مقاله با رویکرد توصیفی-تحلیلی، به بررسی نقش و اهمیت مشارکت های مدنی در تقویت کارآمدی مدیریت شهری می پردازد و عواملی مانند شفافیت، اعتماد عمومی، آموزش شهروندی و زیرساخت های ارتباطی را به عنوان پیش نیازهای موثر بر تحقق این مشارکت ها تحلیل می کند. یافته ها نشان می دهند که تقویت سازوکارهای مشارکت محور نه تنها باعث افزایش رضایت مندی شهروندان از خدمات شهری می شود، بلکه موجب کاهش تعارض های اجتماعی، بهره وری بالاتر منابع و شکل گیری نهادهای مردمی قوی تر می گردد. از این رو، پیشنهاد می شود مدیریت شهری در ایران با عبور از الگوهای سنتی تمرکزگرا، به سمت الگوهای شبکه ای و تعاملی حرکت کند و با فراهم سازی زمینه های نهادی، قانونی و فرهنگی، مشارکت فعال شهروندان در فرآیندهای برنامه ریزی و تصمیم گیری شهری را نهادینه سازد. نتیجه گیری مقاله بر این نکته تاکید دارد که توسعه پایدار شهری در گرو تقویت پیوند میان شهروندان و مدیریت شهری و ارتقاء فرهنگ مشارکت جمعی است.

کلیدواژه ها:

مدیریت شهری ، مشارکت مدنی ، حکمرانی محلی ، پایداری شهری ، شهروندی فعال ، سازمان های مردم نهاد