نقش دوگانه اسید فیتیک: از ترکیب ضد مغذی تا عامل محافظتی در بیماری ها؛ یک مطالعه مروری

اینوزیتول هگزافسفات یا فیتیک اسید منبع اصلی ذخیره فسفات در سلول های گیاهی و پستانداران می باشد. حدود ۶۰-۹۰% فسفات کل سلول در این ترکیب ذخیره شده است. فیتیک اسید به سبب خواص ساختاری خود می تواند به ترکیبات مغذی از قبیل انواع مواد معدنی، پروتئین ها، نشاسته و حتی آنزیم های هضمی متصل گشته و روی عملکرد، هضم و جذب آن ها تاثیر گذار باشد. به همین علت فیتیک اسید را جزو ترکیبات ضد مغذی طبقه بندی نموده اند. با این حال مطالعات مختلفی اثرات مفید فیتیک اسید را در پیشگیری، مدیریت و درمان بیماری های مزمن از قبیل بیماری های قلبی عروقی، دیابت شیرین، پوکی استخوان، سنگ کلیه و انواع سرطان ها نشان داده و آن را به عنوان یک غذا-دارو معرفی نموده اند. مطالعات همچنین نشان داده اند که فیتیک اسید می تواند روی تعادل ردوکس در بدن تاثیر گذار بوده و تشکیل رادیکال های هیدروکسیل موثر در فرایندهای پراکسیداسیون لیپید، اکسیداسیون پروتئین و تخریب DNA را کاهش دهد. همچنین فیتیک اسید با اثر بر فرایندهای التهابی می تواند التهاب سیستمی ایجاد شده در بیماری های مزمن را تعدیل نماید. بنابراین با توجه به اثرات متناقض فیتیک اسید در شرایط بالینی مختلف و اثرات آن بر وضعیت سلامتی و بیماری ها هدف این مطالعه بررسی اثرات دوگانه فیتیک اسید در شرایط سلامتی و بیماری می باشد.

کلیدواژه ها:

فیتیک اسید ، اینوزیتول هگزافسفات ، ضد مغذی ، دیابت ، سرطان