بررسی چالش ها و راهکارهای مشاوره برای دانش آموزان با مشکلات خانوادگی و اجتماعی در مدارس

نقش مدرسه در پرورش و شکل گیری شخصیت دانش آموزان، تنها محدود به انتقال دانش و آموزش مفاهیم علمی نیست؛ بلکه محیط مدرسه باید بستری امن، حمایتگر و تربیتی برای رشد روانی، اجتماعی و عاطفی دانش آموزان نیز فراهم آورد. در این میان، یکی از مهم ترین وظایف نظام آموزشی و نهادهای تربیتی، شناسایی و رسیدگی به مشکلات و آسیب هایی است که دانش آموزان در زندگی خانوادگی یا محیط اجتماعی خود تجربه می کنند؛ چرا که چنین مشکلاتی تاثیرات عمیقی بر یادگیری، رفتار، اعتماد به نفس، انگیزه و سلامت روانی آنان دارد. دانش آموزانی که در خانواده هایی با تنش، طلاق، خشونت، اعتیاد، فقر یا بی توجهی والدین زندگی می کنند، اغلب با فشارهای روانی شدیدی مواجه اند و بدون مداخلات مناسب و پشتیبانی تخصصی، ممکن است از مسیر صحیح رشد تحصیلی و اجتماعی منحرف شوند. همچنین در کنار مشکلات خانوادگی، چالش های اجتماعی نظیر تبعیض، طردشدگی، قلدری، فشار گروه همسالان، تنهایی، مهاجرت، یا نبود فضای فرهنگی و تفریحی مناسب نیز از دیگر عواملی هستند که می توانند باعث افت تحصیلی، کاهش عزت نفس، بروز رفتارهای پرخاشگرانه یا انزواطلبانه، و در نهایت ترک تحصیل یا آسیب های جدی تری در دانش آموزان شوند. مشاوره در مدارس نه تنها باید به عنوان یک فرآیند مداخله ای فوری در مواقع بحران مورد توجه قرار گیرد، بلکه لازم است به صورت مستمر، پیشگیرانه و حمایتی نیز عمل کند تا دانش آموزانی که در معرض انواع آسیب های خانوادگی و اجتماعی قرار دارند، بتوانند به درک بهتر از خود، توانمندی های شان و موقعیت های پیرامون شان برسند و با مشکلات زندگی به گونه ای سازنده و آگاهانه مواجه شوند. در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به مقاله ها و تحقیق های چاپ شده و مطالب دیجیتالی گرد آوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی چالش ها و راهکارهای مشاوره برای دانش آموزان با مشکلات خانوادگی و اجتماعی در مدارس شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که مشاوره در مدارس نقش حیاتی در شناسایی و حمایت از دانش آموزان دارای مشکلات خانوادگی و اجتماعی دارد و با تقویت ساختارهای مشاوره ای، آموزش تخصصی مشاوران و همکاری موثر با والدین و معلمان، می توان زمینه ساز ارتقاء سلامت روانی، تحصیلی و اجتماعی آنان شد.

کلیدواژه ها:

مشاوره ، خانواده ، مدرسه ، دانش آموزان ، اجتماعی