آسیب شناسی نظام ارزشیابی تحصیلی در مدارس ایران

نظام ارزشیابی تحصیلی در مدارس ایران به ویژه در سال های اخیر با چالش های متعددی روبه رو بوده است که موجب کاهش اثربخشی و کارایی آن در فرآیند یاددهی و یادگیری شده است. یکی از مهم ترین آسیب ها، نمره محوری بیش از حد است که موجب شده ارزشیابی در بسیاری از موارد به سنجش صرف توانایی های حافظه ای و درک سطحی محدود شود و از اندازه گیری توانمندی های عمیق تر دانش آموزان مانند تفکر انتقادی و مهارت های حل مسئله غفلت شود. به علاوه، فشارهای ناشی از سیستم کنکور و امتحانات استاندارد باعث شده معلمان و دانش آموزان تنها به دنبال نتیجه گیری های سریع و کوتاه مدت باشند و اهمیت فرآیند یادگیری و رشد فردی کمتر مورد توجه قرار گیرد. این روند باعث ایجاد استرس و اضطراب در دانش آموزان و کاهش انگیزه آن ها برای یادگیری شده است. در بسیاری از مدارس، ارزشیابی به صورت کلی و بدون توجه به تفاوت های فردی دانش آموزان انجام می شود و همین امر سبب نادیده گرفتن نیازها و استعدادهای خاص هر دانش آموز می گردد. علاوه بر این، عدم استفاده از روش های نوین و کارآمد مانند ارزشیابی های توصیفی یا عملکردی و همچنین کمبود آموزش های لازم برای معلمان در زمینه ارزشیابی تحصیلی، از دیگر مشکلات نظام ارزشیابی است. همچنین، به دلیل تغییرات مکرر در سیاست ها و شیوه های ارزشیابی، معلمان و دانش آموزان در موقعیت سردرگمی قرار دارند و این ناهماهنگی منجر به ناتوانی در دستیابی به اهداف آموزشی می شود. در بسیاری از موارد، بازخوردهای ارزشیابی ها نه تنها کم یا بی کیفیت است بلکه بیشتر به صورت نمره های ساده و بدون تجزیه و تحلیل ارائه می شود که نمی تواند در بهبود فرآیند یادگیری دانش آموزان موثر باشد.

کلیدواژه ها:

نظام ارزشیابی تحصیلی ، نمره محوری ، تفکر انتقادی ، مهارت های حل مسئله ، سیستم کنکور.