بررسی تطبیقی نقش پیشداوریهای ذهنی در مطالعات قرآنی مستشرقین

مستشرقین تبشیری، آن گروه از خاورشناسانی هستند که هدف مطالعات خود را حوزه دین در نظر گرفتند. بررسی سیر تاریخی نتایج پژوهش های آنان نشان می دهد تحقیقات در این حوزه اغلب با پیشداوری های ذهنی آمیخته بوده به گونه ای که جنبه علمی این مطالعات را زیر سوال برده است. در این میان هستند شرق شناسانی که فارغ از گرایش ها و تمایلات شخصی و ذهنی، صرفا با انگیزه کشف حقیقت پای در این عرصه نهاده اند. حاصل تالش این پژوهشگران همچون آینه حقایق دین اسلام را آنگونه که هستند منعکس نموده است. این پژوهش به روش توصیفی - تطبیقی، ضمن بررسی اجمالی آراء مستشرقین در ۵ محور اساسی یعنی: استعمار، تحریف، فتوحات، تاثیر پذیری و اعتبارمنابع، ضمن بررسی و دیدگاه متمایز هرگروه از شرق شناسان به این نتیجه رسید که می توان مستشرقین را در یک تقسیم بندی کلی با توجه به کیفیت مطالعات، انگیزه، روش و نتایج حاصله به دو گروه "مستشرقین اسلام ستیز و حقیقت گرا" تقسیم کرد. مطالعات دسته اول منجر به پدیده اسلام هراسی و پژوهش های گروه دوم، عالوه بر تقویت رشد اسلام گرایی در غرب به لحاظ بعد اجتماعی، گاه منجر به تشرف خود محقق به دین مبین اسلام نیز شده است.

کلیدواژه ها:

پیش داوری ، دیدگاه استعماری ، قرآن ، عهدین ، مستشرقین