بررسی و نقد سفرنامه الئاریوس در باب جایگاه و جانشینی پیامبر اسلام(ص)، مراسم و احکام اسلامی در ایران عصر صفویه

جایگاه حضرت محمد(ص) به عنوان خاتم پیامبران بر همگان آشکار است؛ اما آنچه باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد، مقام و جایگاه ایشان در متون تاریخی و جغرافیایی از جمله سفرنامههایی است که از طرف اروپاییان ثبت و ضبط گردیده است. البته این جایگاه را اروپاییان با توجه به رابطه و حضور در بین عوام و جامعه ایرانی و مشاهده آداب و رسوم مذهبی دریافتهاند و در آثار خود به آن اشاراتی دارند. از جمله این آثار سفرنامه الئاریوس می باشد که این شخ، آلمانی در سفر خود به ایران در عهد صفوی با ذکر جایگاه حضرت محمد(ص) نکات و مطالب متعددی را ذکر کرده است که در این پژوهش مورد توجه قرار میگیرد. سوال این است که الئاریوس جایگاه پیامبر اسلام(ص) و رسوم و احکام اسلامی را چگونه ارزیابی کرده است و چرا ارزیابی وی به خصوص در مورد جانشینی منطبق بر حقیقت و واقعیت نیست؟ بر اساس این پژوهش که به شیوه توصیفی ن تحلیلی و مبتنی بر مطالعات ک تابخانهای به ویژه سفرنامه الئاریوس تدوین شده است، شناخت الئاریوس از پیامبر(ص) سطحی و در حد قضاوتهای عامیانه و نه عالمانه صورت گرفته و بر اساس مطالعات عمیق و علمی نبوده و وقایع و تحولات سیاسی صدر اسلام و رسوم و احکام اسلامی را بر اساس استنباطات خود به خصوص در بحث جانشینی متاثر از روابط خویشاوندی و نسبی ارزیابی نموده، نه بر اساس سیره و منش واقعی پیامبر(ص) و واقعیتهای دینی و عقیدتی منبعث از وحی الهی.

کلیدواژه ها:

پیامبر اسلام(ص) ، سفرنامه الئاریوس ، جانشینی حضرت محمد(ص) ، مراسم و احکام اسلامی ، صفویه