واکنش چهار رقم برنج ایرانی به بیماری سوختگی باکتریایی برگ

برنج یک محصول غذایی مهم در جهان است. بیماری سوختگی باکتریایی برگ، ناشی از     oryzae pv.  Xanthomonas oryzae یکی از بیماریهای مهم برنج است که روی رقم­های مختلف در جهان شایع است. شناسایی و کاشت رقم­های مقاوم یا نیمه­ مقاوم موثرترین روش مدیریت بیماری است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی واکنش چهار رقم برنج ایرانی شیرودی، ستایش، فجر و هاشمی به بیماری در شرایط مزرعه بود. طی سال های ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲، نمونه برداری از بوته ­های برنج دارای علایم بیماری از مناطق مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد، در جنوب­ غربی ایران انجام  شد. بیمارگر، از برگ های آلوده پس از ضدعفونی سطحی آنها، روی محیط عصاره ­مخمر-دکستروز-کربنات­ کلسیم جداسازی شد. باکتری جداشده، میله ای شکل، گرم منفی، هوازی اجباری، اکسیداز منفی، کاتالاز مثبت، لوان و لسیتیناز مثبت بود. آن باعث القای واکنش فوق حساسیت در برگ­ های توتون شد و توانایی هیدرولیز نشاسته را نداشت، ولی ژلاتین، آسکولین و توئین ۸۰ را هیدرولیز کرد. براساس مجموع خصوصیات مرفولوژیکی، بیوشیمیایی، بیماری­زایی و ژنوتیپی، بیمارگر oryzae   pv.   X. oryzae  شناسایی شد. واکنش این چهار رقم­ ایرانی برنج به بیماری، با مایه­ زنی بیمارگر و تعیین میزان  پیشرفت علایم  بیماری و  رشد جمعیت باکتری درون بافت  رقم­های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت.  بین رقمها اختلاف معنی­ داری از نظر شاخص­های طول ناحیه نکروز برگ و جمعیت باکتری در بافت وجود داشت و رقم هاشمی بیشترین حساسیت و رقم شیرودی کمترین حساسیت به بیماری نشان دادند. وقوع بیماری  سوختگی باکتریایی برگ برنج در استان کهگیلویه و بویراحمد و واکنش این رقم­ها به بیماری برای نخستین بار گزارش می شوند.

کلیدواژه ها:

Blight ، Detection ، Xanthomonas ، Resistance ، فجر ، ستایش ، شیرودی ، هاشمی ، Xanthomonas oryzae pv. oryzae