مطالعه اصل بی طرفی و استقلال مقام قضایی، در اسناد بین المللی حقوق بشر و نظام حقوقی ایران

حق بر دادرسی عادلانه یکی از مهم ترین و اساسی ترین حقوق بشری به شمار می رود . که یکی از مهم ترین اصول و معیار آن، حق برخورداری طرفین دعوا از دادرسی مستقل و بی طرف است. که این مهم مستلزم آن است، قاضی در جریان دادرسی نسبت به یکی از طرفین دعوا دچار پیش داوری و یا جانبداری نشده و تحت تاثیر و نفوذ عوامل خارج از پرونده قرار نگیرد. و رای خود را بر اساس اطلاعاتی که طی فرایند دادرسی کسب نموده است صادر نماید. لذا تنها در این صورت است که می توان از حقوق تضییع شده اشخاص دفاع کرده و در راستای احقاق حق و جبران خسارت های متحمل شده وی اقدام نمود. در نظام حقوقی بین الملل، ضرورت استقلال و بی طرفی قوه قضائیه و نهادهای قضایی در اسناد متعددی بیان شده است. که در این اسناد دولت های عضو، به وضع قوانینی در جهت تضمین این اصول توصیه شده اند. بدون شک امروزه این اصل ، به دلیل پذیرش گسترده آن در تمامی نظام های حقوقی و اسناد مهم حقوق بشری ، به عنوان یکی از اصول کلی و مهم حقوقی شناخته می شود. لذا مقاله حاضر با هدف بررسی اصل بی طرفی و استقلال قضات در اسناد بین المللی حقوق بشر و نظام حقوقی ایران با استفاده از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی به بررسی پژوهش ها، مقالات، مطالعات و اسناد مرتبط با روش کتابخانه ای به موضوع پرداخته است و این نتیجه حاصل گردید که در اسناد بین المللی حقوق بشر و نیز در سایر مقررات بین المللی و مقررات داخلی ایران به اصل بی طرفی و استقلال قضایی توجه ویژه و تاکید بسیار شده است تا در راستای اجرای این اصل تضمین حقوق شهروندی و نیز دادرسی عادلانه و منصفانه در فرایند رسیدگی محقق گردد.

کلیدواژه ها:

اسناد بین المللی حقوق بشر ، اصل بی طرفی ، استقلال مقام قضایی ، دادرسی منصفانه ، نظام حقوقی ایران