بررسی اثرات معیشتی قانونی کردن مبادلات مرزنشینی بر خانوارهای روستایی شهرستان هیرمند

ناتوانیهای طبیعی و اقتصادی موجود در مناطق مرزی، بویژه در حوزه کشاورزی و همچنین عدم تعادلهای منطقهای و فضایی میان مناطق مرکزی و مرزی، به دولتهای وقت این امکان را داده است که در راستای کاهش محرومیت، ایجاد اشتغال، حفظ جمعیت، جلوگیری از خالی شدن مناطق مرزی و مقابله با قاچاق، تدابیری را در زمینه مبادلات بازرگانی این نواحی اتخاذ کنند. طرح صدور کارت الکترونیکی مبادله مرزی برای ساکنان مناطق مرزی که در سال ۱۳۹۱ به منظور بهبود وضعیت معیشتی آنها و جلوگیری از قاچاق کالا تصویب شد نمونهای از این نوع تدابیر به شمار میآید. در شهرستان مرزی هیرمند نیز به دلیل خشکسالیهای اخیر و اثرات منفی آن بر خانوارها و همچنین قاچاق سوخت و کالا، در چند سال گذشته، به منظور بهبود وضعیت معیشتی، کارت مبادلات مرزنشینی به خانوارها اعطا کردهاند. بر همین اساس در تحقیق حاضر به بررسی اثرات معیشتی قانونی کردن مبادلات مرزنشینی بر خانوارهای روستایی شهرستان هیرمند پرداخته شده است. در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده و روش انجام پژوهش به دو صورت بوده میباشد؛ در بخش نظری، از منابع کتابخانهای، اسناد،گزارشهای سازمانهای ذیربط و مقالات و در بخش میدانی از پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر خانوارهای روستایی شهرستان مرزی هیرمند میباشد که بر اساس فرمول کوکران از میان جامعه آماری، ۳۸۱ خانوار بهعنوان خانوار نمونه انتخاب شدهاند. پس از جمعآوری اطلاعات، از نرمافزار SPSS جهت پردازش و تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که صدور کارت مبادلات مرزنشینی و محدودیت های اعمال شده بر مبادلات غیررسمی در مناطق مرزی، تاثیر منفی بر وضعیت معیشتی خانوارهای مورد مطالعه داشته است. این تغییرات منجر به کاهش درآمد و توان اقتصادی این خانوارها گردیده و به نتایج نامطلوبی در تامین نیازهای اساسی زندگی آنان منجر شده است.

کلیدواژه ها:

مبادلات مرزی ، معیشت ، شهرستان هیرمند