بررسی تاثیر فضای فیزیکی کلاس بر عملکرد دانش آموزان و معلمان

امروزه طراحی محیط فیزیکی کلاسهای درس به عنوان یکی از مولفه های کلیدی در مهندسی محیط یادگیری شناخته می شود که تاثیری عمیق بر فرآیند آموزش و عملکرد دانش آموزان و معلمان دارد. این مقاله با رویکردی میان رشته ای و با تکیه بر مطالعات تجربی، روانشناسی محیطی و اصول طراحی آموزشی، به بررسی رابطه ی میان ویژگی های فیزیکی کلاس درس (مانند مساحت و اندازه ی کلاس ، نورپردازی، چیدمان فضایی، کیفیت هوای داخلی، کنترل صدا و ...) درعملکرد دانش آموزان و معلمان می پردازد. یافته ها نشان می دهند که محیط فیزیکی بهینه شده نه تنها تمرکز و مشارکت دانش آموزان را افزایش می دهد، بلکه استرس معلمان را کاهش داده و اثربخشی روشهای تدریس را تقویت میکند. به عنوان مثال، فضاهای منعطف با قابلیت بازآرایی، تعاملات گروهی را تسهیل می کنند، در حالی که نور طبیعی و تهویه ی مناسب، سلامت روانی و بهره وری شناختی را بهبود می بخشند. با این حال، تحقق این هدف مستلزم بازنگری در سیاستهای ساخت وساز، تخصیص منابع مالی هدفمند و آموزش معلمان برای بهره گیری موثر از فضای فیزیکی است.یافته های حاصل از بررسی ومطالعه مقالات معتبر بین المللی و ملی در بازه زمانی (۱۴۰۲-۱۳۹۰)شمسی (۲۰۱۱-۲۰۲۳ میلادی)، نشان می دهد که متغیرهای محیطی شامل نور (طبیعی و مصنوعی)، کنترل صدا، دمای هوا، چیدمان فضایی و رنگ آمیزی دیوارها تاثیر معناداری بر شاخص های عملکردی دارند و بهینه سازی این عوامل می تواند تا ۳۵% بر بهبود نمرات تحصیلی و ۲۸% بر کاهش استرس معلمان موثر باشد.

کلیدواژه ها:

محیط فیزیکی یادگیری ، روانشناسی محیطی ، طراحی کلاس درس ، بهره وری آموزشی