بررسی چالش های تربیت نسلی در عصر دیجیتال و راهکارهای مقابله با آن

عصر دیجیتال با گسترش سابقه فناوری های نوین و رسانه های اجتماعی، تحولات عمیقی را در تمامی ابعاد زندگی بشر، به ویژه در حوزه تربیت نسل جدید ایجاد کرده است. این مقاله مروری با هدف بررسی جامع چالش های پیش روی تربیت کودکان و نوجوانان در این عصر و ارائه راهکارهای مقابله با آنها تدوین شده است. در این راستا، با مرور نظام مند و تحلیل انتقادی پژوهش های انجام شده در زمینه های مختلف مرتبط با تاثیر فناوری بر تربیت، پیش و چالش های پیش رو شناسایی و دسته بندی می شوند. این چالش ها شامل مواردی نظیر کاهش تعاملات اجتماعی چهره به چهره و مهارت های ارتباطی، افزایش احتمال مواجهه با محتوای نامناسب و آسیب پذیر، شکل گیری هویت های مجازی و تاثیر آن بر خودپنداره، کاهش فعالیت های فیزیکی و افزایش مشکلات جسمانی ناشی از کم تحرکی، گسترش پدیده سایبرموبینگ و توجه و الگوهای خواب، همچنین چالش های مربوط به سواد رسانه ای و تفکر انتقادی در مواجهه با اطلاعات آنلاین می باشند. مقاله حاضر به بررسی راهکارهای پیشنهادی در پژوهش های مختلف برای مقابله با این مسائل می پردازد. علاوه بر این راهکارها، در سطوح مختلف شامل: ۱. سطح آموزشی: راهکارهای تقویت سواد دیجیتال و آگاهی بخشی درخصوص فعالیت های آنلاین فرزندان ۲. سطح خانوادگی: نقش والدین در نظارت فعالانه و آگاهانه و استفاده متعادل از فناوری ۳. سطح برنامه های درسی: تقویت ارتباطات صمیمانه و معنادار در خانواده ۴. سطح آموزشی: توجه به مهارت های شهروندی دیجیتال، آموزش محیط های آنلاین امن و سالم ۵. سطح اجتماعی: نقش نهادهای دولتی و غیردولتی در تدوین قوانین و مقررات مناسب ۶. ارائه برنامه های آموزشی و آگاهی بخشی به عموم جامعه نتیجه نهایی این مقاله مروری، ارائه دیدگاهی جامع و مبتنی بر شواهد در خصوص چالش های تربیت نسل دیجیتال و فراهم آوردن بستری برای تبادل نظر و ارائه راهکارهای عملی به منظور ارتقای سلامت و رفاه کودکان و نوجوانان در این عصر پرتحول می باشد. نتایج این بررسی می تواند برای والدین، مربیان، پژوهشگران و سیاست گذاران حوزه آموزش و پرورش در اتخاذ تصمیمات آگاهانه و طراحی مداخلات موثر، راهگشا باشد.

کلیدواژه ها:

تربیت دیجیتال ، چالش های عصر دیجیتال ، سواد رسانه ای ، کودکان و نوجوانان ، راهکارها