بررسی عوامل تغییرات کاربری زمین مبتنی بر برنامه ریزی نوین شهری (مطالعه موردی : منطقه ۴ ارومیه)

در منطق ۴ شهر ارومیه، تغییرات نامطلوب در کاربری اراضی و افزایش بناهای مسکونی فرسوده، به وضوح ناراضی کننده ای از نظر حفظ هویت تاریخی شهر، محیط زیست و کیفیت زندگی مردم منطقه منجر شده است. باعث کاهش زیست پذیری و تاثیرات منفی بر زندگی پایدار در منطقه شده است. بنابراین، نیاز به برنامه ریزی شهری هوشمند و مدرن مناسب برای حفظ و بهبود منطقه احساس می شود. این تحقیق به بررسی عوامل اصلی تغییرات در کاربری اراضی و تاثیرات نامطلوب بر کاربری ها و کیفیت زندگی در منطقه ۴ ارومیه (منطقه مرکزی و تجاری شهر) می پردازد و سعی دارد به این سوال پاسخ دهد که چرا با وجود هویت تاریخی منطقه، تغییرات نامطلوب در کاربری اراضی و ظاهر فضای شهری منطقه به وضوح قابل مشاهده است؟ پژوهش حاضر از منظر روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و از لحاظ هدف کاربردی می باشد. منطقه ۴ شهر ارومیه، جامعه آماری تحقیق را تشکیل می دهد. نمونه ای بر اساس تصادف انتخاب گردیده که مطابق فرمول کوکران حجم آن برابر ۳۸۰ مورد می باشد و همچنین از نظر مکانی در داخل محدوده بافت تاریخی منطقه ۴ قرار دارد. شاخص های مطرح شده در پژوهش جهت رسیدن به فرضیات و ازمون ها، از طریق داده های مدل سازی فضایی، پرسشنامه و برداشت های میدانی پژوهشگر جمع آوری و مورد استفاده قرار می گیرد. مشخص شد که تنها نیروهای بازار و تجاری، عامل تعیین کننده ای برای تغییرات کاربری اراضی در منطقه مورد بررسی نیستند. ضعف در سیستم برنامه ریزی شهری به عنوان عامل اصلی، فرصت های مناسبی برای تغییرات نامطلوب در کاربری اراضی فراهم کرده است. همچنین، عدم توجه به کیفیت مسکن و زندگی نیز یکی از عوامل اساسی است که باعث مهاجرت ساکنان بومی منطقه می شود. بنابراین، با تاکید بر افزایش و بهبود شاخص های کیفیت زندگی و محیط زیست، می توان به حل این بحران پرداخت.

کلیدواژه ها:

تغییرات کاربری زمین ، برنامه ریزی نوین شهری ، منطقه ۴ شهر ارومیه ، برنامه ریزی شهری ، نیروی بازار