تبیین الگوی کالبدی بافت محلات ایرانی-اسلامی با توجه به شرایط پاندمی (نمونه موردی: محله جبارنائب تبریز)

با توجه به مشکلات عدیده ای که پاندمی کووید-۱۹ بر زندگی شهروندان ایجاد کرد، در این پژوهش، تاثیر این پاندمی بر بافت محله جبارنائب تبریز و نیز نوع پاسخ ویی الگوهای محله به این شرایط مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی صورت گرفته و تحلیل ها به کمک نرم افزار GIS انجام شده اند. محله جبارنائب که یکی از محلات مرکزی و قدیمی شهر تبریز است با بافتی ارگانیک و معابر باریک و بناهای سنتی، دارای عناصر کالبدی هویتمند با ساختمان ها در وضعیت نیمه پایدار و نیمه ناپایدار می باشد که در شرایط بحران پاندمی بسیار برای ساکنان مشکل ساز بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد وجود معابر باریک با ارتفاع کم ساختمان ها، موجب ایجاد سطح مطلوبی از محصوریت و تهویه مناسب در محله شده است. همچنین وجود پوشش گیاهی در حیاطهای منازل و جهت گیری مناسب معابر نسبت به باد و خورشید، موجب بهبود شرایط زیست محیطی در این محله شده است. نتایج حاکی از آن است که محله جبارنائب با ساختار ارگانیک، تنوع و اختالط کاربری ها، سلسله مراتب مناسب دسترسی ها و عوامل زیست محیطی مناسب، الگوی بهینه ای برای تحقق الگوهای کالبدی درون-محله ای در شرایط پاندمی است.

کلیدواژه ها:

بافت شهری ، محلات ایرانی-اسلامی ، محله جبارنائب ، پاندمی کووید-۱۹ ، الگو