بررسی و تحلیل فضاهای بی دفاع شهری با رویکرد جامعه شناسی شهری در شهر تبریز، نمونه موردی: میدان گلستان و میدان ساعت

شهری موفق است که فرد در خیابان های مملو از بیگانگان، احساس امنیت فردی و اطمینان داشته باشد. نبود فضاهای امن در شهرها سبب ترس مردم از حضور در آن ها می شود و خود خیابان ها و شهرها را ناامن تر می کند. فضاهای بی دفاع شهر، فضایی از شهر است که به دلیل مشکلات اجتماعی و کالبدی، زمینه بیشتری را برای ارتکاب جرم فراهم می کند و چنان چه بدون مدیریت و برنامه ریزی رها شوند موجب افت شدید کیفیت زندگی شهری می شوند. از دیدگاه طراحان شهری و معماران، ویژگی های فیزیکی، و از دیدگاه نظریه پردازان جامعه شناسی و روان شناسی، ویژگی های اجتماعی بیشتر در مستعدکردن فضاها برای وقوع خشونت نقش دارند. این فضاهای بی دفاع در شهر تبریز به علت رشد و گسترش فیزیکی و جمعیتی از یک سو و فرسودگی و تخریب مناطق قدیمی بسیار افزایش یافته است. از این رو، تلاش برای ایجاد و احیای فضاهای شهری در شهرهای کشور به خصوص در شهر تبریز به عنوان یک کلانشهر - که مورد هجوم مهاجران و در نتیجه بی برنامگی در توسعه موزون شده است - تاکنون چندان رضایت بخش نبوده است. به رغم آنکه تلاش های بسیاری صورت گرفته و سعی شده است که نظریات و مدل های آزموده شده دیگر کشورها در تبریز اجرا شوند و پنداشته ها صورت علمی به خود بگیرند، تجربه جهانی نشان می دهد علاوه بر اینکه در تبریز مکان های شهری بهتری ساخته نشد، بلکه مکان های شهری ساخته شده نیز در بسیاری از موارد از بین رفتند. بر همین اساس، هدف اصلی این پژوهش بررسی تجربه زیسته شهروندان تبریزی از احساس ناامنی در نمونه های موردی (میدان باغ گلستان و میدان ساعت تبریز) در قالب مدلی با شناسایی مولفه ها، شرایط علیه و مداخله ای، بسترها، راهبردها و پیامدهای احساس ناامنی است.

کلیدواژه ها:

فضای بی دفاع شهری ، امنیت ، تبریز