بررسی کاربرد نانومواد در حفاظت و مرمت نقاشی های باغ نظر شیراز

شناسنامه و هویت هر کشور و ملیتی آثار باستانی و میراث فرهنگی آن است. آثار باستانی است که قدمت، تاریخچه و تمدن هر سرزمینی را مشخص می کند؛ پس حفاظت و حراست از آنها امری ضروری است. علم حفاظت نتیجه نگاه انسان مدرن معاصر به تاریخ و میراث گذشتگان است که با وجود آسیب های ناشی از تحولات عصر جدید و اینکه روش های سنتی به تنهایی پاسخگوی مناسب برای نگهداری از آثار تاریخی و هنری ادوار قدیم نیست، لذا درصدد است با بهره گرفتن از تکنولوژی جدید روش های درمانی و حفاظتی کارآمدتری در حوزه حفاظت از آثار تاریخی ارائه نماید. نقاشی دیواری به عنوان یکی از شیوه های متداول تزئینات معماری در بناهای ایرانی، یکی از میراث های ماندگار است که در برابر عوامل داخلی و خارجی در گذر زمان مورد فرسایش قرار گرفته است. فرایندهای فرسایشی آثار تاریخی اغلب ناشی از عوامل کلی داخلی شامل جنس مواد، تکنیک ساخت و غیره و همچنین عوامل کلی خارجی اعم از رطوبت، دما، عوامل بیولوژیک و غیره می باشند. در بناهای دوره زندیه شیراز، استفاده از نقاشی دیواری به عنوان یکی از تزئینات معماری متداول بوده است که با توجه به بررسی پژوهش های پیشین هیچگونه فعالیتی در زمینه استفاده از نانوذرات برای حفاظت از نقاشی های دیواری عمارت کاله فرنگی انجام نشده است و همچنین کار مرمتی انجام نشده یا رها شده است. یافته ها در پژوهش های پیشین نشان می دهد که هرچند عواملی انسانی و حتی سیاسی دوره های بعد از دوره زندیه در روند آسیب تاثیرگذار بوده و هرچند مرمت های انجام گرفته با روش های متفاوت و با نیت ترمیم و حفاظت بوده، اما مرمت های غیراصولی، در آسیب به این نگاره های بیشتر موثر بوده است. در این پژوهش سعی گردید با استفاده از روش های نوین و نانوفناوری، روش جدیدی به منظور آبگریزی سطح نقاشی دیواری ارائه گردد. به همین منظور از محلول ۳ درصد نانوکربوکسی متیل سلولز که توسط قلموی نرم روی سطح نقاشی دیواری پوشش داده شد، استفاده گردید. نتایج حاصل از بررسی بصری پوشش، بیانگر عدم تغییر رنگ نقاشی دیواری است. بررسی میکروسکوپی FESEM، نشان دهنده وجود نانوذرات بر سطح نقاشی است.

کلیدواژه ها:

مرمت ، حفاظت ، نانومواد ، باغ نظر شیراز ، نقاشی