مطالعه تطبیقی پوشش بانوان عهد صفوی و قاجار

پوشاک و زمینه های مرتبط با آن شامل آداب و رسوم، زیبایی شناسایی و صنایع مرتبط از مهم ترین موضوعات مورد توجه پژوهشگران در مطالعات فرهنگی، اجتماعی، تاریخی به شمار می رود. دوره های حکومت صفوی و قاجار، دو دوره مهم در طول تاریخ ایران هستند که پوشش مردمان آن خاص و در خور توجه است. دوران صفوی آغاز یک حکومت شیعی قدرتمند و دوره قاجار آغاز غرب گرایی در ایران است که این دو موضوع، آنها را بررسی های تاریخی و اجتماعی حائز اهمیت و پررنگ می کند. عواملی همچون سفرهای ناصرالدین شاه قاجار از مولفه های تاثیرگذار بر تغییر ذائقه حکومتی بوده است. تنوع طلبی و تحولات شکلی و نوعی این دو دوره عمدتا در لباس زنان به چشم می خورد. پوشش بیرونی زنان شهری در دوره صفوی، چادر سفید و روبنده بوده که در طول زمان تقریبا بدون تغییر مانده است. پوشش زن قاجار به سبب ارتباط با اروپا، دچار تنوع بیشتری شده، اما سیمای بیرونی آن چادر سیاه و روبند سفید بوده است. سوال پژوهش این است که پوشاک زنان در گذر از دوره صفوی به قاجار چه تغییراتی داشته است؟ بررسی های این پژوهش نشان می دهد گرایش به تشیع یا رواج غرب گرایی هیچ یک به تنهایی تاثیر گسترده ای در تحول سنت پوشاک اندرونی و بیرونی زنان عامه صفوی و قاجار نداشته، مولفه های راحتی، زیبایی، حفظ امنیت و حریم خصوصی مولفه های تعیین کننده در تنوع پوشاک بوده اند.

کلیدواژه ها:

پوشاک ، زنان ، قاجار ، صفوی