تحلیل و بررسی هنر بخارا دوزی

سوزن دوزی از جمله هنرهای سنتی ایرانی است که تنوع زیادی داشته و در هر منطقه و اقلیمی به شکل های خاصی ظهور یافته و متعاقب از طرح های متنوع و باارزش تشکیل شده است. سوزن دوزی یکی از صنایع دستی و نوعی گلدوزی ما ایرانی هاست، این هنر زیبا به پارچه های ساده و بدون نقش، روح می دهد و آن را چشم نواز می کند، این هنر کاربردی با نخ و سوزن بر روی پارچه یا بافت های دیگر دوخته می شود. یکی دیگر از سوزن دوزی های بسیار زیبا و سنتی ایران، مخصوص در بخارا (قسمتی از خراسان بزرگ) شمال شرقی ایران، بخارا دوزی می باشد. این نوع سوزن دوزی تاریخچه مشخصی ندارد و قدیمی ترین نمونه موجود در موزه های جهان قدمت این هنر را به دوران سلجوقی می رساند. برای دوخت بخار دوزی ابتدا طرح های دلخواه را با یک رنگ ساده بر روی پارچه رسم می کنند و سپس آن طرح ها را به زیبایی هر چه تمام تر می دوزند و این چنین است که ذهن هنرمند و دست توانمند زنان، همراه با ابزارهای نخ و سوزن بر روی طرح های خام نقش می بندد. بخارا دوزی را معمولا روی پارچه های کتان و چلوار انجام می دهند و بیشتر از طرح های گل های میخک، گل های اناری، گل های سیبی، گل های گلدانی، گل های جناقی و از رنگ های قرمز، شرابی، نیلی سیر، سفید، سبز یشمی، زرد، خردلی، قهوه ای و نارنجی استفاده می کردند. بخارا دوزی در زمان حکومت تیموریان وارد ایران شد و در خراسان و به خصوص شهر تربت جام رونق خاصی یافت.

کلیدواژه ها:

گلدوزی ، سوزن دوزی ، بخارا دوزی ، تربت جام ، نقوش