مطالعه تطبیقی تزئینات دو مجموعه بایزید بسطامی و مزار شیخ عبدالصمد و الهام از آن ها در طراحی لباس عصر بانوان

تزئینات در معماری اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند و جزء الینفک بنا محسوب می شوند. تزئینات بناها در دوره ایلخانی ادامه ادوار پیش از خود به ویژه دوران سلجوقی بوده است؛ ایلخانان در میراث هنر سلجوقیان تحولاتی ایجاد نمودند که به شکوفایی برخی از آنها انجامید. در این دوران بناهایی با انواع تزئینات ظریف مانند گچبری، آجرکاری و کاشیکاری و... ساخته شد؛ همچنین بناهای متعددی از دوران قبل نیز با تزئینات متنوع آراسته تر گردید. در این مقاله، سعی بر آن است تا با مطالعه موردی مجموعه بایزید بسطامی و مجموعه مزار شیخ عبدالصمد به انواع تزئینات آنها پرداخته و با استفاده از آرایه های تزئینی به کار رفته در آنها، گام نوینی در طراحی لباس بانوان معاصر بردارد. در این راستا، پژوهش حاضر در صدد پاسخ به سوالاتی بود که، در مجموعه بایزید بسطامی و مزار شیخ عبدالصمد از چه نوع تزئینات و نقوشی استفاده شده و نکات اشتراک و افتراق آنها کدام است؟ و آیا می توان از این نقوش به شیوه ای نوآورانه در طرحی لباس معاصر بانوان بهره جست؟ این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی-تطبیقی انجام گرفته است؛ روش گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه ای است. نتایج حاصل از این مطالعه، گویای آن است که تزئینات به کار رفته در دو بنای مذکور شامل: گچبری، کاشیکاری، آجرکاری و مقرنسکاری بوده است. نقشمایه های به کار رفته در آن ها شامل: نقوش گیاهی اسلیمی و مشتقات آن و همچنین نقوش هندسی، شامل: نقوش النه زنبوری، گره های تند و کند، طبل در طبل و... بوده است. نقوش سنتی معماری، گنجینه های غنی هستند که به یادگار مانده اند و می توان با بازآفرینی دوباره این گنجینه ها در طراحی لباس، نقوش ایرانی-اسلامی را در جامعه معاصر احیا نمود.

کلیدواژه ها:

تزئینات معماری ، مجموعه بایزید بسطامی ، مجموعه آرامگاهی عبدالصمد ، طراحی لباس ، نوآوری