خاستگاه محراب

محراب یا قبله گاه، از عناصر مهم معماری مساجد است که قدمت آن به معماری پیش از اسلام می رسد. مورخان درباره ی محراب نظرات متفاوتی دارند؛ در این میان برخی بر این باورند که محراب، تحت تاثیر معماری کلیسایی وارد فرهنگ اسلامی شده است، چرا که در قرآن نیز در داستان حضرت مریم و زکریای پیامبر به وجود محراب در عبادت گاه های پیش از اسلام اشاره شده است. از اینرو، مساله ی اصلی این است که محراب در چه دین و آیینی بوجود آمده است؟ و در پی آن هدف پژوهش حاضر، مشخص نمودن پیدایش محراب با پیدایش اسلام یا قبل از اسلام است. بر اساس اطلاعات گردآوری شده به نحو کتابخانه ای و به روش توصیفی-تحلیلی این چنین برمی آید که اقتباس محراب در ادیان ابراهیمی از مهرابه های آیین میترائیسم غیرقابل انکار به نظر می رسد، چراکه قداست محراب به عنوان طاقی فرورفته در دل دیوار، در آیین میترائیسم در زمان مادها از قبل از اسلام وجود داشته و همچنان با گذشت قرنها از مسلمان شدن آنان، هنوز چنین طاقه ای در خانه های این مردمان دیده می شود که چراغی در آن می گذارند و به آن مهرابه گفته می شود.

کلیدواژه ها:

محراب ، مهرابه ، معماری محراب ، معماری اسلامی ، معماری مساجد