بررسی تجربه زیسته مخاطبان در بنای گنبد سلطانیه از منظر پدیدارشناسی

در مواجهه با آثار معماری همواره این سوال اساسی در ذهن متبادر می شود: « فلسفه در فهم از معماری چه جایگاهی دارد» ؟ به نظر می رسد سهم فلسفه از معماری پرسش گری است؛ فلسفه با به چالش کشیدن پیش انگاشتهای ما از هنر معماری شرایط جدیدی را در فهم بهتر از این هنر ایجاد می کند. یکی از پیشانگاشتها و چالش پیشروی آن، چیستی تجربه زیباشناسانه در یک اثر معماری و چگونگی تحقق آن است. نویسنده در این مقاله به بررسی این نوع تجربه از منظر پدیدارشناسی پرداخته و آن را در بنای گنبد سلطانیه مورد کاوش قرار داده است. در اینجا نویسنده به جای جستجوی معنا و مفهوم فلسفی زیبایی در متون فلسفی به دنبال کشف چگونگی کیفیت فهم و تحقق ادراک زیبایی در تجربه زیسته مخاطبان در این بنای تاریخی است. مطابق با نتایج این پژوهش بنای گنبد سلطانیه از جمله بناهای سنتی است که تمام حواس و قوای ادراکی انسان را درگیر کرده و تجربه زیباشناسانه او را قوام می بخشد. از عوامل موثر در این تجربه زیباشناسانه می توان به جنبه های هنری و خیال انگیز بنا، فرهنگ و سنت، بسترهای تاریخی و شرایط اقلیمی اشاره کرد که در مجموع حس شاعرانگی را در خیال مخاطب به وجود می آورد.

کلیدواژه ها:

گنبد سلطانیه ، معماری چندحسی ، پدیدارشناسی هرمنوتیکی ، مخاطب