بررسی تاثیر و جایگاه نقوش هندسی و گره ها در هنرهای سنتی ایران

هنرهای سنتی برای ظهور و بروز ویژگی ها و خاستگاه فرهنگی و هنری خویش، در محمل و بستری است که تمام و کمال قابلیت پوشش استعدادهای آن را داشته و صورتی درخور و شایسته معنا و محتوای آن باشد. از سوی دیگر هیچ مذهبی بدون هنر قادر به آفرینش فضایی مناسب برای تدبرها و تجلیات زمینی خویش نخواهد بود. با توجه به اینکه هندسه، تعاریف و کاربردهای متفاوتی دارد، همچنین با توجه به موضوع هندسه نقوش که در این پژوهش مورد توجه است، نقوش هندسی در واقع همان مایه اصلی یک اثر هنری است که می تواند از یک عنصر یا ترکیبی از عناصر پدید آید و در یک ترکیب بندی قرار می گیرد و دارای ویژگی های خاصی باشد. مطالعه پیشینه پیدایش نقوش هندسی در هنر ایران به ویژه سابقه شش هزار ساله را نشان می دهد. از آمیزترین و گسترده ترین تجربیات نقوش هندسی در آثار معماری دوره اسلامی به ویژه مساجد، نقوش هندسی است. نقوش هندسی که در آن را گره می نامند، بافتی گوناگون از شکل های منظم هندسی است. این بافت های پیچیده ترکیبی منظم و همگن دارند و می توانند بدون انکه ترکیب هماهنگشان دستخوش تغییر شود. هدف پژوهش تحلیلی- توصیفی حاضر، بیان پیشینه تاریخی نقوش هندسی در هنر ایران و جایگاه آن در مفاهیم احتمالی، تاثیرات و جایگاه آن در هنرهای سنتی ایران است. همچنین روش گردآوری مطالب کتابخانه ای و روش تجزیه و تحلیل داده ها کیفی بوده است.

کلیدواژه ها:

ایران ، نقوش هندسی ، هندسه ، هنر صنایع دستی