بررسی میزان انطباق معماری بومی بافت قدیمی دزفول با مولفه های زمینه گرایی

سازگاری بناها با زمینه منجر به ظهور راهکارهای مناسب در جهت رسیدن به آسایش در محیط است. ساکنان بافت های تاریخی ایران با تلاش، کوشش و مهارت های ویژه خود، و نیز با اجرای فنون و قواعد خاص در زمینه، بناها را با شرایط محیط هماهنگ می کردند و آسایش را برای خود به ارمغان می آوردند. در این میان، شهر دزفول دارای بافت تاریخی و جزء بافت های ارزشمند ایران است، که حاصل تجربه، آزمون و خطای سالیان گذشته مردمانی می باشد که در جهت همسازی بناها با اقلیم و شرایط محیط شکل گرفته، که روزگاری با پویش و پویایی باعث زایش مفاهیم شهروندی بود در محل خود ساکن شده و این سکون طوالنی، الجرم آن را به سوی فرسودگی هدایت می کند. از سویی، هدف از این پژوهش بررسی معماری بومی دزفول و انطباق آن با مولفه های زمینه گرایی و استفاده از الگوها و تجارب آنان و شناخت معیارهای انسان گرایی، برقراری تعامل بین محیط و انسان، احترام به محیط کالبدی پیرامون اثر معماری براساس زمینه های کالبدی، تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و اقلیمی است. روش تحقیق مقاله به صورت ترکیبی از روش تفسیری تاریخی و توصیفی – تحلیلی است که با مطالعه کتابخانه ای و منابع اسنادی، حضور در بافت تاریخی دزفول، و نیز صحبت با ساکنان بومی بافت صورت گرفته است. بدین صورت، در این مقاله سعی شده است تا معماری بومی دزفول به لحاظ انطباق با مولفه های زمینه گرایی مورد ارزیابی قرار گیرد. از این رو، نتایج نشان داد معماری بومی دزفول، در واقع دارای مصادیق بارز و روشنی از ساختار مبتنی بر بوم می باشد که به عنوان یکی از نمونه های موفق معماری بومی چنان با زمینه محیط درآمیخته، که گویی جزئی از بستر و محیط طبیعی است. بدین گونه، معماری بومی این شهر منطبق با اصول و شرایط محیطی، اقلیمی، فرهنگی اجتماعی، تاریخی و کالبدی شکل گرفته و در مقیاس خرد و کالن زمینه ارزشمندی را به وجود آورده است.

کلیدواژه ها:

معماری بومی ، زمینه گرایی ، معماری بومی دزفول