زیبایی شناسی در معماری اسلامی: تحلیل ساختار و الگوهای تزئینی در مسجد جامع یزد

این پژوهش با هدف بررسی جنبه های زیبایی شناسی معماری اسلامی از طریق تحلیل ساختار و الگوهای تزئینی مسجد جامع یزد انجام شده است. مسئله اصلی تحقیق بر محور چگونگی انعکاس اصول زیبایی شناسی اسلامی در ساختار و تزئینات این بنا متمرکز است. در این راستا، پرسش هایی در مورد ارتباط میان فرم و معنا، نمادپردازی و تاثیر الگوهای تزئینی بر تجربه حسی و معنوی فضای معماری مطرح می شود. روش شناسی تحقیق مبتنی بر رویکرد توصیفی-تحلیلی بوده و از داده های میدانی و مطالعات کتابخانه ای بهره گرفته است. در این فرآیند، ساختارهای اصلی بنا شامل گنبدخانه، ایوان ها، شبستان و مناره ها مورد بررسی قرار گرفته و تزئینات متنوعی مانند کاشی کاری، معرق و معقلی، کتیبه ها و مقرنس ها تحلیل شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که مسجد جامع یزد نمونه ای کامل از تطبیق اصول زیبایی شناسی اسلامی با فنون معماری است. استفاده از تقارن، ریتم و تکرار در ترکیب با عناصر تزئینی، نه تنها جنبه های بصری و حسی فضا را ارتقا داده، بلکه مفاهیم عمیقی چون وحدت، شکوه و تعالی را نیز منعکس کرده است. همچنین بهره گیری از نور و رنگ به عنوان عناصر طراحی، فضایی معنوی و آرامش بخش را ایجاد کرده است. نتیجه گیری تحقیق حاکی از آن است که مسجد جامع یزد نمودی برجسته از ترکیب هنر، فرهنگ و ایمان در معماری اسلامی است. اصالت این پژوهش در تمرکز بر تحلیل عمیق و جامع ساختار و تزئینات این مسجد است که سهم کلیدی آن در غنای معماری اسلامی را برجسته می سازد و می تواند مرجعی ارزشمند برای پژوهش های آتی باشد.

کلیدواژه ها:

زیبایی شناسی ، معماری اسلامی ، ساختار ، الگوهای تزئینی ، مسجد جامع یزد