نقش یادگیرهای اقلیم گرم و خشک (نمونه موردی یادگیر باغ دولت آباد یزد)

بادگیرها مجراهایی هستند که برای تهویه و خنک سازی بر بام خانه ها ساخته می شود. بادگیرها با بالا بردن هوا از طبقه ی خنک پایین و فرستادن آن به اتاق های طبقه بالا، نسیم مطبوعی را به شمار می آورند. هوای تازه از طریق نیمه ی بادگیر که رو به باد است فرستاده می شود. مصالح ساختمانی بادگیرها را معمولا خشت خام، آجر، گل، گچ و چوب تشروئه تشکیل می دهد. چهار بخش عمده بادگیر شامل بدنه، قفسه، تیغه ها و سقف است. بادگیرها معمولا یک طرفه، دو طرفه، چهار طرفه و هشت طرفه می باشند. بادگیر هشت طرفه باغ دولت آباد یزد با سی و سه متر ارتفاع بلندترین بادگیر جهان محسوب می شود. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی پیوند اقلیم و معماری بادگیر باغ دولت آباد در یزد می باشد. در ادامه بحث سوال بحث این است که چه پیوندی میان اقلیم و معماری بادگیر وجود دارد؟ روش پژوهش به لحاظ هدف بنیادی و از لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی و گردآوری داده ها اسنادی است. حاکی از آن است که بادگیرها از عناصر سمبل های معماری ایرانی هستند ولی امروزه در بسیاری از کشورهای خاورمیانه استفاده می شوند. با توجه به کاربرد بادگیرها در تابستان، به طور کلی بادگیرها در جبهه های تابستان نشین و بر فراز رو به پشت یا کنار ایوان جنوبی خانه ها مستقر هستند. بادگیرها ایوانی مهم در معماری بومی تلقی می شوند. بادگیر خانه ها بیانگر تشخص و منزلت اجتماعی صاحبان آنهاست و این موضوع از طریق ارتفاع و نوع تزئینات آن ها مشخص می شود، می توان به بادگیر باغ دولت آباد یزد اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

باغ دولت آباد ، اقلیم گرم و خشک ، بادگیر ، یزد