بررسی رابطه عوامل کالبدی محیط با افزایش خوانایی محلات مسکونی (نمونه موردی: محله زیباشهر، منطقه ۱۱) شهر مشهد

خوانایی کیفیت مهمی از محیط است که به فضای محله وضوح بخشیده و سبب می شود که سیمای محله بهتر به ذهن سپرده شود. امروزه با گسترش سریع شهرها، خوانایی محلات کاهش یافته است و کاهش خوانایی موجب افزایش تنش در محیط و کاهش دلبستگی ساکنان به محلات گردیده است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل رابطه محیط کالبدی محله با خوانایی محله مسکونی در محله زیباشهر واقع در منطقه ۱۱ شهر مشهد انجام شده است. راهبرد تحقیق کمی و به شیوه پیمایش مقطعی است. جامعه آماری تحقیق، ساکنان، کسبه و استفاده کنندگان بزرگسال محله زیباشهر را شامل می شد و حجم نمونه ۷۰ نفر بود که به صورت در دسترس انتخاب گردیدند. پایایی پرسشنامه با آزمون الفای کرونباخ تایید گردید. از نرم افزار SPSS و آزمون های همبستگی، t تک نمونه ای و دو نمونه ای، و آنووا برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که مولفه های دسترسی، زیبایی شناختی و فضای سبز، کاربری و فعالیت، تعاملات اجتماعی و ایمنی و امنیت با خوانایی محله رابطه همبستگی معنادار دارند. وضعیت مولفه های محیط کالبدی در محله زیباشهر باالتر از میزان متوسط و مناسب ارزیابی گردید. همچنین بین گروه های تحصیلی مختلف در متغیر خوانایی تفاوت معنادار وجود داشت. راهبردهای متعدد برای ساماندهی محیط کالبدی محله در راستای افزایش خوانایی پیشنهاد گردیده است، از جمله: قرارگیری المان محلی در پارک خطی حاشیه امامت ۳۳، افزایش مکان های تعاملات اجتماعی مانند پاتوق های ورزشی و کافی شاپ های حاشیه بلوار امامت و پارک خطی، و نصب نیمکت های دو و چهار نفره در پیاده رو حاشیه بلوار امامت.

کلیدواژه ها:

خوانایی ، محیط کالبدی ، محلات مسکونی ، کالبد شهر ، مشهد