نقش معماری در کاهش جرائم شهری با رویکرد ۱CPTED

یکی از عوامل موثر در وقوع جرم، محیط اجتماع و زندگی است و بررسی موضوعاتی همچون کیفیت و نحوه معماری مسکن و چگونگی شهرسازی در جوامع و شهرهای مختلف یک کشور و یا محله های متفاوت یک شهر مبین تاثیرگذاری محیط بر بزهکاری است. نوع و کیفیت معماری و شهرسازی در کاهش یا افزایش وقوع جرایم تاثیر بسیاری دارد؛ هرچند در تصویب قوانین به این موضوع توجه چندانی نشده است، به گونه ای که امروزه درصد قابل توجهی از جرایم مخل نظم، امنیت و آسایش عمومی افراد ناشی از همین موضوع؛ یعنی بی توجهی به کیفیت فضاهای معماری و شهرسازی صحیح و اصولی است و فقدان ضمانت اجرایی کیفری موثر در قوانین مربوط به شهرسازی و معماری مشکل را مضاعف نموده است. از طرفی، آپارتمان سازی به شیوه کنونی، بدون رعایت استانداردهای اصولی مهندسی همچون عدم رعایت فاصله های میان واحدها، اشراف ساختمان ها به یکدیگر، مشاعات و ... به بسیاری از اختلالات موجود در مجتمع های مسکونی دامن زده است که باید با تصویب قوانین نظارتی و پیش بینی ضمانت اجرای کیفری مناسب، از بروز چنین بی احتیاطی ها و بی مبالتی هایی جلوگیری شود. در حوزه شهرسازی نیز وضعیت ظاهری معابر شهری و فضای سبز تاثیر بسزایی در کاهش وقوع جرم دارد. خیابان های کم نور و یا تاریک، ساختمان ها و محله های مخروبه و خالی از سکنه و اطراف پله های بزرگ، زیرگذرها مکان های مناسبی برای افزایش و تشدید وقوع جرایمی چون قتل، تجاوز های جنسی، شرارت، تجمع معتادان و موارد مشابه است. با بررسی میزان وقوع جرایم در میدان ها و خیابان های اصلی شهر آشکار می گردد که به لحاظ وجود امکانات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، انتظامی و مراکز کنترل و نظارت اجتماعی در این بخش ها، درصد جرایم بسیار پایین تر از مناطق حاشیه ای شهر می باشد که این همان بوم شناسی جنایی است. در این مقاله چگونگی پیشگیری و کاهش جرائم و بزهکاری در فضاهای شهری و همچنین چگونگی تیدیل مفهوم بی مکانی به مکان توسط چشم اندازهای متناسب با این شیوه در ساختار شهری و معماری پرداخته شده و پیشنهادهایی ارائه گردیده است.

کلیدواژه ها:

بزهکاری ، فضای شهری ، بی مکانی ، مکان