نقش عوامل اقتصادی و چانه زنی درون خانوار بر تقاضای فرزند دوم در ایران

با توجه به آنکه طی سالهای اخیر، نرخ باروری در ایران کاهش یافته و کمتر از نرخ جایگزینی رسیده است، تولید فرزند دوم در خانواده های ایرانی از اهمیت بسیاری برای محققان برخوردار است. در این مقاله بر اساس یک مدل تصمیم گیری جمعی برای تبیین قدرت چانه زنی والدین، تقاضای فرزند دوم در خانواده های ایرانی بررسی شد. داده ها ساختار دو سطحی داشتند. اطلاعات ۱۳۰۸۸ خانواده ایرانی (واحد سطح اول ) با حداقل یک فرزند بزرگتر از یک سال و ساکن در ۳۰ استان ایران (واحد سطح دوم) از پرسشنامه آمارگیری از هزینه و درآمد خانوار(۱۳۸۹) استخراج و یک تابع رگرسیون دو سطحی لاجیت با اثرات فردی تصادفی تصریح شد.افزایش سرانه حقیقی مخارج تحصیلی خانواده و زندگی در استانهای با میانگین هزینه اجاره مسکن حقیقی بالاتر اثر منفی معنی داری بر احتمال تقاضای خانواده ها برای فرزند دوم داشت. افزایش میزان تفاوت سطح تحصیلات والدین و افزایش نابرابری جنسیتی از طریق کاهش قدرت چانه زنی زنان در تصمیم گیری های خانواده، اثر مثبت و معنی داری بر احتمال تقاضای فرزند دوم داشت. نتایج نشان داد که متغیرهای اقتصادی در هر دو سطح خانواده و استان و توزیع قدرت چانه زنی بین والدین از همه ترین عوامل موثر بر تقاضای فرزند دوم در خانواده های ایرانی است.

کلیدواژه ها:

باروری ، تحلیل چند سطحی ، چانه زنی درون خانوار ، تعیین کننده های اقتصادی ، ایران