تغییرات جمعیتی، چالش های برنامه ی تنظیم خانواده و الزامات سیاست گذاری جمعیتی در ایران

تغییرات ستی گسترده ای در جمعیت ایران طی دهه های گذشته صورت گرفته» هدف های برنامه ی تنظیم خانواده محقق شده و عملکرد برنامه از هدف تعیین شده فراتر رفته است. در نتیجه. سزال این است: آیا زمان بازنگری در سیاست های جمعیتی ایران فرا نرسیده است؟ سیاست جمعیتی مناسب در شرایط کنونی جامعه ی ایران کدام است؟ دو رویکرد مخالف اصلی در این زمینه شکل گرفته است: ۱) طرفداران افزایش موالید, ۲) حامیان مدیریت پنجره ی فرصت و تنظیم خانواده. انخاذ هرگونه برنامه ی عمل برای جمعیت ایران مستلزم ارزیابی رویکردهای مخالف اصلی می باشد. این مقاله در صدد است تا بر مبنای شواهد تجربی و نتایج تحقیقات میدانی, به ارزیابی دیدگاه های رایج در ارتباط با چگونگی سیاست گذاری جمعیتی در ایران بپردازد. نتایج بیانگر آن است که تمایلات فرزندآوری و ترجیحات باروری زنان تغییر کرده و عمدتا در راستای خانواده های کوچک و کم حجم است. از سوی دیگرء علی رغم گسترش استفاده از وسایل پیشگیری از حاملگی» تقاضای گسترده ای برای استفاده از روش های دائمی و طولانی اثر پیشگیری از حاملگی وجود دارد. یافته ها رویکرد گروه دوم را واقع بینانه تر ارزیابی نموده و ضمن تاکید بر ارتقای کیفیت خدمات تنظیم خانواده انخاذ سیاست هایی برای مدیریت فرصت های برآمده از تغییرات صورت گرفته در ساختمان سنی جمعیت ایران و تسهیل ازدواج و تشکیل خانواده را مهم و ضروری می داند.

کلیدواژه ها:

ساختار سنی ، سیاست جمعیتی ، تنظیم خانواده ، زنان کرد ، مهاباد ، تمایلات فرزندآوری ، تشویق زاد و ولد