کاربردنتایج سرشماری های عمومی در بررسی ساختار و تحولات قشربندی اجتماعی ایران

سرشماری های عمومی آمارها و اطلاعات گوناگونی عرضه می کنند که می توان از آن ها در پژوهش های جامعه شناختی بهره گرفت.این مقاله در پی آن است که با استفاده از جداول «وضع شغلی»و«گروه های عمدهء شغلی»در نشریات سرشماری های عمومی ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۵ ساختار و تحولات قشربندی اجتماعی ایران را بررسی کند. در این تحقیق،پس از مروری بر نظریه های قشربندی اجتماعی،چارچوبی نظری به عنوان فضای اجتماعی ایران براساس سه بعد:سرمایه اقتصادی،سرمایه اجتماعی-فرهنگی و سرمایهء سیاسی پیشنهاد شد.عاملان اجتماعی برحسب سرجمع این سرمایه ها مکانی در این فضا اشغال می کنند،و افراد و گروه هایی که در آن فضا موقعیت یکسانی دارند قشرهای اجتماعی را تشکیل می دهند. با ترکیب دو جدول یاد شده و استفاده از ویژگی های این فضای اجتماعی،قشرهای بالا، متوسط سنتی،متوسط جدید و پایین و نسبت هرکدام در کل شاغلان در سرشماری های پنج گانه مشخص شد.مقایسهء نتایج به دست آمده نشان می دهد که تحولات کمی و کیفی چشمگیری در ساختار قشربندی اجتماعی کشور در این دورهء زمانی رخ داده است.

کلیدواژه ها:

قشر ، قشربندی اجتماعی ، فضای اجتماعی ، سرمایه اقتصادی ، سرمایه اجتماعی ، فرهنگی ، سرمایه سیاسی