تاثیر جنس سنگ بستر و مواد محلول بر شکل گیری اسکالوپ ها در غار نمکی نمکسار و غار آهکی سراب

اسکالوپ ها اشکال صدفی شکلی هستند که در اثر عبور جریان آب یا باد در دیواره ها و سقف غار شکل می گیرد و می تواند نشان دهنده مشخصات هیدرولیکی جریان در غار باشند. اسکالوپ ها نامتقارن هستند. شیب آن ها در پایین جریان ملایم و کم شیب و در بالای جریان پرشیب و تند است. شکل گیری اسکالوپ ها بر پایه جریان آشفته حلال بر روی سطح قابل حل است. در طبیعت، اغلب این پدیده در اثر انحلال کربناته با آب یا یخ توسط هوا ممکن است رخ دهد. در برخی موارد، انحلال و تشکیل اسکالوپ در غارهایی که در سنگ های کلرایده و ژیپسوم شکل می گیرد، ممکن است روی دهد. در تشکیل اسکالوپ هایی که توسط جریان آب شکل می گیرند، مشخصات هیدرولیکی و شیمیایی جریان آبی و نیز نوع سنگ بستر، در مورفولوژی اسکالوپ ها موثر است. جهت بررسی تاثیر جنس سنگ بستر و مواد محلول در آب بر شکل گیری اسکالوپ ها، دو غار نمکی و آهکی که دارای اسکالوپ بودند باهم مقایسه شدند. نتایج نشان می دهند که با توجه به ابعاد بزرگتر اسکالوپ های غار سراب نسبت به غار نمکسار، سرعت جریان در غار سراب کمتر بود. عدد رینولدز در هر دو غار تقریبا یکسان است و سرعت جریان در غار سراب ۱۷ برابر بیشتر از غار نمکسار اما دبی تخلیه در هر دو غار تقریبا یکسان بود.  همچنین سرعت رسوبگذاری در غار نمکسار ۸/۱ برابر بیشتر از غار سراب بود. اهمیت این مقاله در این است که تاکنون هیچ گونه مقایسه ای بین اسکالوپ های نمکی و آهکی انجام نشده است.

کلیدواژه ها:

اسکالوپ ، غار سراب ، غار نمکی ، نقشه برداری غار ، هیدروژئولوژی