تاثیر آموزش مهارت های زندگی در ارتقای خودآگاهی و مدیریت هیجانات کودکان ابتدایی

دوران کودکی، به ویژه سال های تحصیل در مقطع ابتدایی، پنجره ای طلایی برای شکل گیری بنیان های شخصیت و کسب شایستگی های روانشناختی-اجتماعی است که فرد را برای مواجهه با چالش های زندگی آماده می سازد. در این میان، خودآگاهی (درک خود) و مدیریت هیجانات (توانایی تنظیم احساسات و واکنش ها) دو مهارت بنیادین هستند که نقشی حیاتی در سلامت روان، روابط بین فردی و سازگاری کلی فرد ایفا می کنند. آموزش مهارت های زندگی (آموزش مهارت های زندگی) به عنوان یک رویکرد آموزشی فعال و پیشگیرانه، با هدف تجهیز کودکان به مجموعه ای از توانمندی های روانشناختی و اجتماعی طراحی شده است تا به آن ها در جهت دستیابی به رفتارهای مثبت و سازگارانه یاری رساند. این مقاله مروری به بررسی تاثیر برنامه های آموزش مهارت های زندگی بر ارتقای دو پیامد کلیدی خودآگاهی و مدیریت هیجانات در کودکان دبستانی می پردازد. با تحلیل نظام مند ادبیات پژوهشی موجود، شواهد نشان می دهد که آموزش مهارت های زندگی از طریق راهبردهای تعاملی و تجربی، به طور معناداری به افزایش توانایی کودکان در شناسایی و درک احساسات و افکار خود (خودآگاهی) و همچنین توسعه ظرفیت آن ها برای ابراز مناسب هیجانات و به کارگیری راهکارهای موثر برای مقابله با استرس و مدیریت خشم (مدیریت هیجانات) کمک می کند. بهبود این دو مهارت اساسی، به نوبه خود، منجر به کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، بهبود روابط اجتماعی، افزایش اعتماد به نفس و حتی تاثیرات مثبت بر یادگیری و خلاقیت می شود. با این حال، پیاده سازی موثر این برنامه ها با چالش هایی نظیر نیاز به آموزش معلمان، کمبود زمان و منابع، و دشواری در سنجش نتایج همراه است. این مقاله ضمن تبیین مفاهیم، به واکاوی شواهد، روش های موثر آموزشی و چالش های پیش رو پرداخته و بر ضرورت ادغام جامع آموزش مهارت های زندگی در برنامه درسی مدارس ابتدایی برای پرورش نسلی توانمندتر از نظر روانشناختی و اجتماعی تاکید می ورزد.

کلیدواژه ها:

مهارت های زندگی ، خودآگاهی ، مدیریت هیجانات ، کودکان ابتدایی ، آموزش و پرورش