بررسی وضعیت آموزش جامعه شناسی در ایران و اهمیت توجه به مشکلات و فرصت های موجود

استمرار و بقای هر جامعه ای مستلزم آن است که مجموع باورها، ارزش ها، رفتارها، گرایش ها، دانش ها و مهارت های آن به نسل های جدید منتقل شود. «سازوکار»۱ یا وسیله این انتقال، آموزش وپرورش است. آموزش وپرورش به معنی اعم، مترادف با «جامعه پذیری»۲ است؛ یعنی فرایندی که افراد از طریق آن به یادگیری نقش ها، قواعد، روابط و به طور کلی فرهنگ جامعه خود می پردازند. به معنی اخص، فرایندی است که افراد به واسطه آن در وضعیت های اجتماعی سازمان یافته، در معرض آموزش منظم دانش ها، مهارت ها، رفتارها و گرایش های معین قرار می گیرند. در هر جامعه، این وضعیت ها در قالب نظام آموزش وپرورش و سازمان های رسمی آن شکل می گیرد.در بررسی جامعه شناختی، آموزش وپرورش را می توان هم به عنوان یک فرایند تعریف کرد و هم به عنوان یک نهاد اجتماعی. به عنوان فرایند، هر زمان که شاهد تغییری در رفتار جسمانی یا ذهن فرد باشیم، آموزش وپرورش حاصل شده است. در این معنا، مثلا تلویزیون دارای تاثیر آموزشی است. از سوی دیگر، آموزش وپرورش به عنوان یک نهاد اجتماعی، ترکیبی از مدرسه و افرادی است که به طرق متفاوت در چارچوب مدرسه با یکدیگر در کنش و واکنش اند. بدین ترتیب، بخشی از فرایند آموزش وپرورش در چارچوب نهاد اجتماعی مدرسه صورت می گیرد، ولی بخش دیگر خارج از مدرسه و در چارچوب جامعه کل تحقق می یابد.

کلیدواژه ها:

آموزش جامعه شناسی ، ارزش ها ، گرایش ها ، نظام آموزش و پرورش ، چارچوب مدارس