تحلیل مکانی مناطق مستعد تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی درحوضه آبریز رودخانه روضه چای ارومیه

زمینه و هدف: در دهه های اخیر افزایش روزافزون جمعیت وتغییر الگوهای مصرف آب جوامع منجر به برنامه ریزی و مدیریت مدرن منابع آب شده است. ازمهمترین راهکارهای مدیریتی منابع آب زیرزمینی می توان به جبران این منابع ازطریق تغذیه مصنوعی و بهره برداری با توجه به ظرفیت آبخوان ها اشاره نمود. هدف این پژوهش مدلسازی و تحلیل مکانی مناطق مستعد تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی درحوضه آبریز رودخانه روضه چای ارومیه به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی از ۸ لایه با عناوین نفوذپذیری سطحی، ضخامت ناحیه غیراشباع، قابلیت انتقال آبخوان، کیفیت آب زیرزمینی، شیب، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه و فاصله تا روستا بود ه است. مواد و روش ها: پس از تهیه لایه های مرتبط، لایه ها فازی شده و وزن دهی به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفت و ماتریس دوبه دویی عوامل مختلف برای این منظور ایجاد گردید. در خروجی این مدل، بیشترین وزن ها به ترتیب به نفوذپذیری سطحی، ضخامت ناحیه غیراشباع، قابلیت انتقال آبخوان اختصاص داده شد. درنهایت مناطق مستعد شناسایی و با منحنی Roc ارزیابی گردید.  یافته ها: نتایج نشان داد براساس نقشه های پهنه بندی، مستعدترین نواحی به منظور تغذیه آب زیرزمینی متعلق به نواحی مرکزی دشت می باشد، همچنین علت تاثیر،۳ عامل اولیه شامل نفوذپذیری سطحی، ضخامت ناحیه غیراشباع، قابلیت انتقال آبخوان با وزن های بالاو شیب کم آن نواحی (شیب ۰ تا ۲ درصد) می باشد، نواحی غربی و ورودی دشت به علت قابلیت انتقال آبخوان خیلی کم وشیب زیاد و همچنین بالا بودن ضخامت ناحیه غیراشباع در پهنه بندی نهایی کم ترین پتانسیل تغذیه را نشان داد. سطح زیر منحنی ROC مناطق مستعد، برابر ۰/۹۸ بوده و نشانگر دقت بالای نتایج است .  نتیجه گیری: درنهایت می توان بیان کرد که استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره برای طراحی ساختار،ارزیابی و اولویت بندی گزینه های تصمیم و به کارگیری GIS برای تجزیه و تحلیل حجم بالای داده های جغرافیایی درکنار منطق فازی می تواند ما را در اجرای صحیح و دقیق مکان یابی محل های تغذیه مصنوعی کمک کند.

کلیدواژه ها:

local analysis ، Hierarchical analysis process ، Artificial feeding of underground water sources ، Urmia plain ، تحلیل مکانی ، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ، تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی ، دشت ارومیه