بررسی زمان و تداعی به عنوان دو مولفه از جریان سیال ذهن، در رمان «همنوایی شبانه ارکستر چوبها»

با ورود به جریان مدرنیسم در قرن بیستم میلادی، ادبیات نیز مانند بسیاری از حوزه ها دچار دگرگونی شد؛ و در حیطه رمان، نویسندگان از روش های متعددی در روایت بهره بردند. در میان شیوه های مختلف روایت، اصطلاح «جریان سیال ذهن» یکی از مهمترین و جذاب ترین این گونه هاست که علاوه بر پیش بردن روایت، نشان دهنده ذهن نویسنده و یا راوی داستان نیز هست. این شیوه در ابتدا، یک مفهوم روانشناسی بوده و از جمله مفاهیمی است که وارد حیطه ادبیات شده است و اهالی داستان در شیوه روایت از آن بهره برده اند. این پژوهش در نظر دارد ضمن معرفی ای اجمالی از جریان سیال ذهن، مهم ترین ویژگی ها و مشخصات این جریان را مورد بررسی قرار دهد. همچنین هدف از نگارش این مقاله، بررسی مشخصه های این جریان در رمان ایرانی «همنوایی شبانه ارکستر چوبها» اثر رضا قاسمی است. و اینکه نویسنده اثر از کدام مولفه های این شیوه بیشتر در روایت خود استفاده کرده است و میزان شدت و ضعف آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله توصیفی_تحلیلی، پس از بررسی موارد ذکر شده به این نتیجه می رسد که درواقع این موضوع داستان و ذهن راوی است که شیوه روایت را مشخص می کند؛ در رمان مذکور نیز بسته به ذهن راوی، شیوه روایت معین شده است.

کلیدواژه ها:

ادبیات داستانی ، رمان ، جریان سیال ذهن ، زمان ، تداعی ، رضا قاسمی ، همنوایی شبانه ارکستر چوبها