ارزیابی و رتبهبندی کارایی زیست محیطی شهرکهای صنعتی ایران با تمرکز بر مدیریت خروجیهای نامطلوب: رویکرد DEA ترکیبی

این تحقیق به ارزیابی و تحلیل کارایی زیستمحیطی صنایع مختلف ایران با استفاده از مدل های تحلیل پوششی داده ها (DEA) پرداخته است. هدف اصلی این مطالعه، شناسایی صنایع کارا و ناکارا از لحاظ مصرف منابع طبیعی و تولید ضایعات صنعتی، به ویژه انتشار گازهای گلخانه ای و پساب ها، و همچنین تعیین تاثیر این عوامل بر کارایی زیستمحیطی آن ها بوده است. در این راستا، ۱۰ صنعت کلیدی ایران شامل نفت و گاز، پتروشیمی، فولاد، سیمان، خودرو، غذایی، نساجی، کاغذ و مقوا، برق و انرژی، و داروسازی مورد بررسی قرار گرفت. ورودی های این صنایع شامل مصرف انرژی، آب و مواد اولیه بوده و خروجی های مطلوب شامل تولید ناخالص و اشتغال و خروجی های نامطلوب شامل انتشار گازهای گلخانه ای، ضایعات صنعتی و پساب ها بودند. نتایج نشان داد که تنها برخی از صنایع، مانند نفت و گاز، فولاد، خودرو، غذایی، برق و انرژی و داروسازی، در وضعیت کارا قرار دارند، در حالی که سایر صنایع مانند پتروشیمی، سیمان، نساجی و کاغذ و مقوا در گروه صنایع ناکارا قرار گرفتند. تحلیل حساسیت نیز نشان داد که تغییرات در ورودی ها و کاهش ضایعات می تواند به بهبود کارایی زیستمحیطی صنایع ناکارا کمک کند. این نتایج به ویژه اهمیت بهینه سازی مصرف منابع و کاهش ضایعات در صنایع بزرگ را برجسته می کند. در پایان، این پژوهش تاکید می کند که ارتقای کارایی زیستمحیطی نیازمند سیاست های مدیریتی هوشمند و استفاده از فناوری های نوین در مدیریت منابع و کاهش ضایعات است.

کلیدواژه ها:

تحلیل پوششی داده ها (DEA) ، کارایی زیستمحیطی ، صنایع ایران ، ورودی ها ، خروجی های مطلوب و نامطلوب