نقش مدرسه در تربیت سیاسی دانش آموزان

مدرسه به عنوان یکی از مهم ترین نهادهای اجتماعی، نقش بنیادینی در فرآیند تربیت سیاسی دانش آموزان ایفا می کند. تربیت سیاسی به معنای آشنا ساختن دانش آموزان با مفاهیم، ساختارها، حقوق و مسئولیت های سیاسی و اجتماعی، یکی از اهداف تعلیم و تربیت در جوامع مردم سالار است. این مقاله با رویکرد توصیفی-تحلیلی به بررسی نقش های آموزشی، پرورشی و فرهنگی مدرسه در جهت دهی سیاسی دانش آموزان پرداخته است. یافته ها نشان می دهد که معلمان، محتوای درسی، فضای مشارکت در مدرسه و فعالیت های فوق برنامه، چهار عامل کلیدی در تربیت سیاسی دانش آموزان محسوب می شوند. همچنین، مشارکت پذیری، مسئولیت پذیری، احترام به قانون و شناخت حقوق مدنی از جمله پیامدهای مثبت این تربیت هستند. مدرسه نه تنها محل انتقال اطلاعات سیاسی بلکه زمینه ساز شکل گیری هویت سیاسی در نوجوانان است. چالش هایی همچون فقدان آموزش معلمان در حوزه سواد سیاسی، کم توجهی به محتوای سیاسی در کتاب های درسی و نگاه صرف آموزشی به مدرسه، از جمله موانع تربیت سیاسی موثر به شمار می روند. این مقاله پیشنهاد می کند که برای ارتقاء تربیت سیاسی در مدرسه، باید برنامه های آموزشی بازنگری شده و نظام آموزشی به سوی پرورش شهروند آگاه، منتقد و مشارکت جو سوق یابد. همچنین استفاده از روش های فعال تدریس، گفت وگو، مناظره، آموزش رسانه ای و مطالعات اجتماعی نقشی کلیدی در تحقق این هدف دارد. در نهایت، مدرسه می تواند پلی ارتباطی بین نسل جوان و مفاهیم کلیدی دموکراسی، عدالت اجتماعی و مسئولیت پذیری اجتماعی باشد.

کلیدواژه ها:

تربیت سیاسی ، مدرسه ، مشارکت پذیری ، سواد سیاسی ، آموزش مدنی ، هویت سیاسی ، معلمان ، نظام آموزشی.