مدیریت بنادر و کریدورهای ترانزیتی در توسعه پایدار حمل ونقل ایران

این پژوهش با هدف بررسی فنی-اقتصادی عملکرد پایانه های بندری و کریدورهای ترانزیتی ایران، با تمرکز بر فصل مشترک حمل ونقل دریایی و زمینی انجام شده است. روش شناسی پژوهش ترکیبی از رویکردهای کمی و کیفی شامل تحلیل رگرسیون، مدل سازی هزینه های حمل ونقل، روش تحلیل سلسله مراتبی، و متدولوژی هزینه-زمان-فاصله است. تحلیل های انجام شده نشان می دهد که هزینه حمل ریلی در کریدور شمال-جنوب (۰.۵۲ دلار بر تن-کیلومتر) نسبت به حمل جاده ای (۰.۹۸ دلار) مزیت اقتصادی قابل توجهی دارد. بندر شهید رجایی با عملکرد سالانه ۲.۸ میلیون تی ای یو و سهم ۳.۲ درصدی در تولید ناخالص داخلی منطقه ای، نقش محوری در تجارت دریایی کشور دارد، اما با چالش هایی مانند زمان انتظار ۱۸ ساعتی کشتی ها و زمان ترخیص ۷ روزه کالا مواجه است. چالش های زیرساختی و تجهیزاتی با وزن ۰.۳۵ مهم ترین مانع در توسعه حمل ونقل کانتینری ایران شناسایی شدند. مقایسه مسیرهای ترانزیتی نشان داد که مسیر ترکیبی از طریق ایران می تواند با صرفه جویی ۵۰۰ دلاری در هزینه و کاهش حدود دو هفته ای در زمان حمل نسبت به مسیر سنتی دریایی، مزیت رقابتی قابل توجهی داشته باشد. راهکارهای پیشنهادی در سه سطح استراتژیک، تاکتیکی و عملیاتی ارائه شده که برآورد می شود اجرای آنها به کاهش ۴۰ درصدی در زمان انتظار کشتی ها، افزایش ۲۵ درصدی در بهره وری تجهیزات بندری و افزایش ۵۰ درصدی درآمدهای ترانزیتی منجر شود.

کلیدواژه ها:

مدیریت بنادر ، کریدورهای ترانزیتی ، توسعه پایدار ، حمل ونقل چندوجهی ، لجستیک