مولفه های سوررئالیستی در شعر بیژن نجدی

سوررئالیسم در پی پرده برداری از واقعیت هایی است که در ضمیر ناخودآگاه ما نهفته است و فقط از طریق عالم اوهام و رویا به آثار هنری راه پیدا می کند. رد پای سوررئالیسم در ابعادی گستره در بسیاری از اشعار موزون و منثور فارسی دیده می شود. بیژن نجدی، یکی از پرچمداران مدرنیسم ادبی در شعر و داستان معاصر است. شعر او به دلیل نگارش خودکار، غلبه فضای گسست و چیرگی ناخودآگاه، با شعر هم عصرانش متمایز است و در فضایی سوررئالیستی سیرمی کند. نگارندگان با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر متن کتاب واقعیت رویای من است، می-کوشند با پاسخ دادن به این پرسش بنیادی که با استناد به چه مولفه هایی می توان بیژن نجدی را شاعر سوررئالیستی دانست؟ مولفه های سوررئالیستی را در شعر وی بررسی کنند. نتایج پژوهش حاکی از اثرپذیری عمیق شاعر از زیبایی شناسی سوررئالیستی و مانیفست های این مکتب است؛ اشعار نجدی با گریز از هنجارهای مهم ترین قرارداد اجتماعی، یعنی زبان شکل گرفته است. درنظرگرفتن معانی تازه برای کلمات، دادن ویژگی های هنری به اشیاء معمولی و خلق شیء سوررئالیستی، هم نشینی آزاد و پیشامنطقی واژگان در محورهای جانشینی عمودی و افقی شعر، نقض منطق معنایی، وفور اندیشه های سرکش و نامرتبط، شکل گیری تصاویر فراواقعی و متناقض نما، شناوری زمان و مکان، غلبه تاریکی بر روشنایی، وحشت و اضطراب و هزل گویی در اشعار او نمایانگر اتوماتیسم ذهنی، نگارش خودکار و روایت شاعر از عالم رویا و ناخودآگاه است.

کلیدواژه ها:

شعر معاصر ، شعر سپید ، سوررئالیسم ، بیژن نجدی