نجات از تعقیب و تعذیب اسماعیلیه و تقیه در سده های پس از حمله مغول ۱

شفیق نزارعلی ویرانی; صدیقه کاردان; زینب فرخی

نجات از تعقیب و تعذیب اسماعیلیه و تقیه در سده های پس از حمله مغول ۱

محل انتشار: فصلنامه پژوهش های تاریخی، دوره: 16، شماره: 2

سال انتشار: 1403

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 56

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/2226986

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHRU-16-2_006

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1404

چکیده مقاله:

عطاملک جوینی تاریخ جهانگشای خود را با شادمانی از نابودی اسماعیلیان در الموت توسط مغولان به پایان رساند. در طول قرنهای پیاپی، مورخان میپنداشتند این جماعت از میان رفته است. بااینحال، امروزه جماعتهای اسماعیلی در بسیاری از نقاط جهان حضور و رشد دارند. در نبود هیچگونه روایت تاریخی پایدار، زیرشاخهای با عنوان «تاریخنگاری فرعی» (subaltern historiography) روش هایی برای بررسی بقای این جماعت در اختیار مینهد. ازینرو، این مقاله در راستای روش توصیفی-تحلیلی، نهتنها از منابع تاریخی، بلکه از رسالههای اعتقادی، شعر و آثار مشابه برای برجسته کردن نقش تقیه در پایداری جماعت اسماعیلی در امتداد قرنها بهره میگیرد و معانی چندوجهی این اصطلاح را باز مینمایاند. این مطالعه روشن می کند که چگونه این روش بقا و خودشناسی، به جماعت های باطنگرا همچون اسماعیلیان امکان داد تا در میان دیگرانی زندگی کنند که اخلاق و منش معنوی متفاوتی داشتند یا آشکارا دشمن و بدخواهشان بودند. همچنین، خطرات منبعث از این رویه بر هویت فردی را به بحث می کشد.

کلیدواژه ها:

تقیه ، اسماعیلیه ، تشیع ، تصوف ، جدل ، نزاری قهستانی

نویسندگان

شفیق نزارعلی ویرانی

استاد مطالعات اسلامی، دانشگاه تورنتو، تورنتو، کانادا

صدیقه کاردان

دانشجوی دکتری موسسه مطالعات اسلامی، دانشگاه مک گیل، مونترال، کانادا

زینب فرخی

استادیار دپارتمان مطالعات تاریخی، دانشگاه تورنتو، تورنتو، کانادا

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

قرآن کریماردبیلی، احمد بن محمد (۱۹۶۴م). حدیقهالشیعه. تهران ...
بدخشانی، سهراب ولی (۱۹۶۱م). تحفهالناظرین (سی و شش صحیفه) (تصحیح ...
البرقی، احمدبنمحمد (۱۳۸۰-۱۳۸۱). کتاب المحاسن (تصحیح جلال الدین الحسینی الرسولی ...
جوینی، علاءالدین عطاملک (۱۹۳۷م). تاریخ جهانگشا (محمد بن عبدالوهاب قزوینی، ...
الحسینی، اصیلالدین عبدالله (۱۹۶۷م). مزارات هرات (مقصد الاقبال سلطانیه). (ج ...
خیرخواه هراتی غوریانی (۱۹۶۰م). معدنالاسرار (فصل در بیان شناخت امام) ...
شمسالدین محمد، امام [بینا]. نسخه خطی فارسی شماره ۸۱۴. کتابخانه ...
الطبرسی (۱۹۵۴-۱۹۵۷م). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (ج ۳). دارالفکر ...
طوسی، نصیرالدین، و حسن، محمود کاتب (۲۰۰۵م). روضه تسلیم (تصحیح ...
علی بنابیطالب (۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م). نهجالبلاغه. بیروت ...
فضلالله طبیب، رشیدالدین (۱۳۳۸ش/۱۹۵۹م). جامعالتواریخ: فرقه اسماعیلیان الموت (تصحیح بهمن ...
القلقشندی، ابوالعباس احمد بنعلی (۱۳۳۴ق/۱۹۱۶م). صبحالاعشی فی صناعهالانشاء (ج ۱۰). ...
القمی، ابوجعفر محمد بنالحسن الصفار (۱۹۶۰م). بصائرالدرجات فی فضائل آلمحمد. ...
قهستانی، ابواسحاق (۱۳۷۷ق/۱۳۳۶ش/۱۹۵۹م). هفت باب (ولادیمیر ایوانف، مصحح). انجمن تحقیقات ...
کاتب، حسن محمود (۱۳۹۵ش/۲۰۱۶م). دیوان قائمیات (سید جلال حسینی بدخشانی، ...
الکلینی (۱۴۲۸ق/۲۰۰۷م). الاصول منالکافی (۸ ج). الفجر ...
مستنصربالله، امام (غریبمیرزا) (۱۹۵۳). پندیات جوانمردی (تصحیح و ترجمه ولادیمیر ...
الموید فیالدین الشیرازی (۱۳۵۴/۱۹۷۵م). المجالس المویدیه: المائهالاولی (تصحیح، حاتم حمیدالدین) ...
الموید فیالدین الشیرازی (۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م). المجالسالمویدیه: المائهالثاتیه (تصحیح حاتم حمیدالدین) (ج. ...
المجلسی، علامه محمدباقر (۱۳۰۵-۱۳۱۵). بحارالانوار (ج ۱۶) ...
ناشناس (۱۳۵۲ق/۱۹۳۴م). کلام پیر (تصحیح و ترجمه ولادیمیر ایوانف). انجمن ...
نزاری قهستانی (۱۳۷۱/۱۱۹۲م). دیوان حکیم نزاری قهستانی (۲ ج). علمی ...
النعمان، القاضی ابوحنیفه بنمحمد (۱۹۷۱). افتتاح الدعوه و ابتداءالدوله (تصحیح ...
النعمان، القاضی ابوحنیفه بنمحمد (۲۰۰۶م/۱۴۲۶ق). تاویلالدعائم (۲ ج) (ج ۱). ...
النعمان، القاضی ابوحنیفه بنمحمد (۱۹۵۱). دعائم الاسلام (تصحیح آصف بن ...
النعمان، القاضی ابوحنیفه بن محمد (۱۴۰۹-۱۴۱۲ق/۱۹۸۸-۱۹۹۲م). شرحالاخبار فی فضائل الائمه ...
ویرانی، شفیق نزارعلی (۱۳۹۳). اسماعیلیان در الموت و جنوب ناحیه ...
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/۱۰۷۱۵۱۰ویرانی، شفیق نزارعلی (۱۳۹۹). در جستجوی رستگاری: اسماعیلیان پس از ...
Referencesal-Barqī, A. M. (۱۳۸۰–۱۳۸۱). Kitāb al-maḥāsin. ed. Jalāl al-Dīn al-Ḥusaynī ...
al-Ḥusaynī, Aṣīl al-Dīn ‘Abd Allāh (۱۹۶۷). Risālah-yi Mazārāt-i Harāt (Maqṣad ...
al-Kulaynī, Abū Ja‘far Muḥammad ibn Ya‘qūb (۱۴۲۸ AH/۲۰۰۷). al-Uṣūl min ...
al-Majlisī (۱۳۰۵–۱۳۱۵). Biḥār al-Anwār. vol. ۱۶. [Iran] ...
al-Mu’ayyad fī’l-Dīn al-Shīrāzī, Abū Naṣr Hibat Allāh ibn Abī ‘Imrān ...
al-Mu’ayyad fī’l-Dīn al-Shīrāzī, Abū Naṣr Hibat Allāh ibn Abī ‘Imrān ...
al-Nu‘mān, al-Qāḍī Abū Ḥanīfah ibn Muḥammad (۱۴۱۲ AH/۱۹۹۲). Sharḥ al-akhbār ...
al-Nu‘mān, al-Qāḍī Abū Ḥanīfah ibn Muḥammad (۱۴۲۶ AH/۲۰۰۶), Ta’wīl al-da‘ā’im, ...
al-Nu‘mān, al-Qāḍī Abū Ḥanīfah ibn Muḥammad (۱۹۵۱). Da‘ā’im al-Islām wa-dhikr ...
al-Nu‘mān, al-Qāḍī Abū Ḥanīfah ibn Muḥammad (۱۹۷۱). Iftitāḥ al-da‘wah wa-ibtidā’ ...
al-Nuʿmān, Q. Ḥ. (۱۹۷۵). Iftitāḥ al-daʿwah wa-ibtidāʾ al-dawlah (ed. Farhat ...
al-Qummī, Abū Ja‘far Muḥammad ibn al-Ḥasan al-Ṣaffār (۱۹۶۰?). Baṣā’ir al-darajāt ...
al-Ṭabrisī (۱۹۵۴–۱۹۵۷). Majma‘ al-bayān fī tafsīr al-Qur’ān. vol. ۳. Bayrūt: ...
Ardabīlī, A. M. (۱۹۶۴). Ḥadīqat al-Shī‘ah. Tihrān ...
Babayan, K. (۲۰۰۲). Mystics, Monarchs, and Messiahs. Harvard University Press ...
Badakhshānī, S. S. W. (۱۹۶۱). Tuḥfat al-nāẓirīn (Sī u shish ...
Baiburdi, Ch. G. A. (۱۳۷۰/۱۹۹۱). Zhizn’ i Tvorchestvo Nizari—Persidskogo Poeta ...
Bosworth, Ch. E. (۱۹۹۶). The Ismaʿilis of Quhistān and the ...
Calder, N. (۱۹۷۹). Judicial Authority in Imāmī Shīʿī Jurisprudence. Bulletin ...
Clarke, L. (۲۰۰۵). Rise and Decline of Taqiyya. in Reason ...
Daftary, F. (۱۹۹۰). The Ismāʿīlīs. Cambridge University Press ...
Daftary, F. (۲۰۰۰). The Medieval Ismāʿīlīs of the Iranian Lands. ...
Daftary, F. (۲۰۰۷). The Ismāʿīlīs (۲nd edition). Cambridge University Press ...
Faḍl Allāh Ṭabīb, R. (۱۳۳۸ HS/۱۹۵۹). Jāmi‘ al-tawārīkh: Firqah-yi Ismā‘īliyān-i ...
Faḍl Allāh Ṭabīb, R. (۱۹۹۸). Jāmiʿ al-Tawārīkh (W. M. Thackston, ...
Goldziher, I. (۱۹۰۶). Das Prinzip der taḳijja im Islam. Zeitschrift ...
Hinds, M. (۲۰۱۲). Miḥna, in Encyclopaedia of Islam (ed. Peri ...
Hodgson, M. G.S (۲۰۱۲). “Djaʿfar al-Ṣādiḳ” in Encyclopaedia of Islam ...
Hodgson, M. G.S. (۱۹۸۰). The Order of Assassins. AMS Press ...
Hunzai, F. M. (۱۹۹۶). Shimmering Light (ed. Kutub Kassam). I.B. ...
Ibn al-Haytham, (۲۰۰۰). Kitāb al-Munāẓarāt (ed. and trans. Wilferd Madelung ...
Ibn Khaldūn (۱۹۶۷). The Muqaddimah (ed. and trans. Franz Rosenthal). ...
Imam ‘Alī ibn Abī Ṭālib (۱۳۸۷ AH/۱۹۶۷). Nahj al-Balāghah. Bayrūt ...
Imam Shams al-Dīn Muḥammad ‘[No Title]’, Persian MS ۸۱۴, Institute ...
Ivanow, W. (۱۹۳۲). An Ismaili Interpretation of the Gulshani Raz. ...
Ivanow, W. (۱۹۵۹). Sufism and Ismailism: Chiragh-Nama. Majalla-yi Mardum-Shināsī/Revue Iranienne ...
Ivanow, W. (۱۹۶۳). Ismaili Literature (۲nd ed). Tehran University Press ...
Ivanow, Wl. (۱۹۶۰). Alamut and Lamasar. Ismaili Society ...
Jamal, N. E. (۱۹۹۶). “The Continuity of the Nizari Ismaili ...
Jamal, N. E. (۲۰۰۲). Surviving the Mongols. I.B. Tauris ...
Kalām-i Pīr (۱۳۵۲ AH/۱۹۳۴) (ed. and trans. Wladimir Ivanow). Kalami ...
Kātib, Ṣalāḥ al-Dīn Ḥasan-i Maḥmūd (۱۳۹۰ HS/۲۰۱۱). Dīwān-i qā’imiyyāt. ed. ...
Khayrkhwāh-i Harātī, Muḥammad Riḍā ibn Khwājah Sulṭān Ḥusayn Ghūriyānī (pseud. ...
Kohlberg, E. (۱۹۸۰). Some Shīʿī Views of the Antediluvian World. ...
Kohlberg, E. (۱۹۸۸). Imām and Community in the Pre-Ghayba Period, ...
Kohlberg, E. (۱۹۹۵). Taqiyya, in Secrecy and Concealment. Brill ...
Layish, A. (۱۹۸۵). Taqiyya among the Druzes. Asian and African ...
Lewisohn, L. (۲۰۰۳). “Sufism and Ismāʿīlī Doctrine in the Persian ...
Manz, B. F. (۲۰۱۲). Shāh Rukh in Encyclopaedia of Islam ...
Massignon, L. (۱۹۹۴). Hallāj: Mystic and Martyr (abridged edition). Princeton ...
McEoin, D. (۱۹۸۴). Aspects of Militancy and Quietism in Imami ...
Modarressi, H. (۱۹۹۳). Crisis and Consolidation in the Formative Period ...
Morgan, David O. (۱۹۸۸). Medieval Persia, ۱۰۴۰-۱۷۹۷. Longman ...
Mustanṣir bi’llāh (Gharīb Mīrzā) (۱۹۵۳). Pandiyat-i Jawanmardi or ‘Advices of ...
Nawas, J. (۲۰۱۵). Al-Maʼmūn, the Inquisition, and the Quest for ...
Nizārī Quhistānī, Sa‘d al-Dīn ibn Shams al-Dīn Ḥakīm (۱۳۷۱ HS/۱۹۹۲). ...
Poonawala, I. (۱۹۷۷). Biobibliography of Ismāʿīlī Literature. Studies in Near ...
Qāʿinī, Jalāl, “Naṣāʾiḥ-i Shāhrukhī.” Accession no. ۱۶۳۹. Monastic Microfilm Project ...
Qalqashandī, Abū’l-’Abbās Aḥmad ibn ‘Alī (۱۳۳۴ AH/۱۹۱۶). Ṣubḥ al-A‘shā fī ...
Qazwīnī, Ḥ. M. (۱۹۱۵). Nuzhat al-Qulūb (ed. Guy Le Strange). ...
Quhistānī, Abū Isḥāq. Haft Bāb-i Abū Isḥāq (۱۳۷۷ AH/۱۳۳۶ HS/۱۹۵۷ ...
Steigerwald, D. (۱۹۸۸). La dissimulation (taqiyya) de la foi dans ...
Thackston, W. M. (۱۹۹۴). A Millennium of Classical Persian Poetry. ...
The Truth-Worshippers of Kurdistan: Ahl-i Haqq Texts (۱۹۵۳). (ed. and ...
Ṭūsī, N., & Ḥasan-i Maḥmūd-i Kātib (۲۰۰۵). Rawḍah-yi taslīm (Taṣawwurāt), ...
Virani, Sh. N. (۲۰۰۳). The Eagle Returns: Evidence of Continued ...
Virani, Sh. N. (۲۰۰۷). The Ismailis in the Middle Ages: ...
Virani, Sh. N. (۲۰۱۰). The Right Path: A Post-Mongol Persian ...

نمایش کامل مراجع